Ngay từ năm đầu chiếc Cobalt được bán cho thân chủ, tai nạn đã xẩy ra vì ổ khóa điện xe đang từ vị trí "on" tuột qua "off" hay “accessory”; xe đang chạy ngon trớn máy xe đột ngột tắt vì ổ khóa trợt từ on qua vị trí khác, cúp điện không cho máy nổ nữa, khiến tay lái xe cứng ngắc vì hệ thống dầu power steering ngưng theo máy không bơm dầu lên được, dầu thắng cũng vậy, và vào phút tai nạn xẩy ra, airbag không bung vì mất điện.
So sánh số người chết và bị thương trong những tai nạn xe hơi liên quan đến airbags 2 năm 2005 và 2006, chiếc Cobalt gây nhiều tổn thương nhất, nhiều hơn tổng số tử thương và bị thương do 3 hiệu xe Civic, Corolla và Focus gây ra.
Vụ kiện đầu tiên do gia đình cô y tá Jennifer Brooke Melton, 29 tuổi, làm việc tại quận Paulding, tiểu bang Georgia khởi tố; vào tháng Ba 2010, cô đang lái chiếc Cobalt 2005 trên xa lộ 92, thì ổ khóa xe tự động chuyển từ vị thế on qua vị thế accessory -chỉ còn điện để nghe radio, nhưng không có điện cho máy xe tiếp tục nổ- khiến cô không thắng xe được vì không còn power brake, và cô chết vì airbags không bung khi xẩy ra tai nạn.
Ông Ken Melton, thân phụ cô Brooke, nói, "Hôn trên vầng trán lạnh giá của con trong phòng cấp cứu, tôi băn khoăn vì nguyên nhân tai nạn." Ông nói thêm, "Con tôi chết đúng ngày sinh nhật thứ 29 của nó. Tôi giận như điên." Melton nhờ luật sư Lance Cooper kiện hãng GM, và Cooper nhờ kỹ sư Mark Hood, điều tra về nguyên nhân tai nạn.
Từ tháng Mười 2012, Hood một kỹ sư tại Florida bắt đầu nghiên cứu cái ổ khóa chỉ dài có 2 inches của chiếc Cobalt, ông chụp nhiều kiểu hình, chụp cả qua X-ray, ông tháo tung ổ khóa ra, quan sát từng bộ phận làm bằng kim khí và plastic, để tìm nguyên nhân tai nạn giết cô Brooke Melton. Vấn đề tưởng chừng như nhỏ xíu đối với một kỹ sư, nhưng Hood thông cảm với niềm đau không nhỏ của gia đình nạn nhân.
Kỹ sư Mark Hood
Hood đến dealer của hãng GM mua một ổ khóa mới về so sánh, và tìm ngay ra điểm khác biệt giữa ổ khóa mới và ổ khóa cũ - nhận xét này đưa ông đến nhận định là hãng GM đã tìm ra nhược điểm, và đã sửa chữa lại ổ khóa khiến nhiều chiếc xe gặp tai nạn, nhưng vẫn im lặng để tai nạn xẩy ra, khiến 13 người tử nạn.
Điểm buộc tội GM là ổ khóa mới vẫn mang ký hiệu của ổ khóa cũ — số 10392423 — mặc dù miếng lưỡi gà bằng thép mỏng trong ổ khóa mới dài hơn trong ổ khóa cũ, và cái lò so cũng được nén chặt hơn, kiểm soát không cho ổ khóa tự động chuyển từ on sang off hoặc sang accessory nữa.
Để kiểm chứng khám phá của mình Hood lặn lội vào những bãi xe phế thải mua được 18 ổ khóa của những chiếc Cobalt đã bị tai nạn đem về, mở ra so sánh.
Ông viết cho luật sư Cooper một bản nhận xét chi tiết đến mức hãng GM không chối cãi được tội cố tình dấu nhẹm sơ xuất sản phẩm, gây thương vong, thương tật cho khách hàng.
Hood nói, "Chối gì nữa, 2 sản phẩm khác nhau rõ rệt, lại mang cùng một ký hiệu; đúng là chỉ dấu gian ý."
Khám phá của "thám tử" Hood khiến hãng GM phải gọi thu hồi 2.6 triệu chiếc Cobalts đã bán trên khắp thế giới, và tạo ra một cuộc khủng hoảng an toàn sản phẩm chưa từng có trong lịch sử 106 năm của hãng.
Hood còn tìm ra là GM và hãng làm phụ tùng Delphi đã biết ổ khóa trục trặc từ năm cuối năm 2006, đầu năm 2007; hãng Delphi làm ổ khóa khác cho những đời sau, nhưng GM không thay ổ khóa thiếu an toàn cho những đời xe trước.
Chi tiết này chắc chắn sẽ được các dân biểu đem ra vặn hỏi bà Mary T. Barra, tân tổng giám đốc GM và những viên chức hữu trách của hãng về tội dấu kín một khiếm khuyết nguy hiểm cho khách hàng. Bà Barra và ông David Friedman, giám đốc an toàn xe hơi toàn quốc sẽ ra điều trần trước Quốc Hội ngày thứ Ba mùng 1 tháng Tư này.
Mặc dù chỉ điều tra riêng về vụ tai nạn của cô Melton, nhưng khám phá của ông Hood đã khiến các kỹ sư của GM phải xác nhận là GM đã nghiên cứu từ nhiều năm trước về nguyên nhân tai nạn xẩy ra cho chiếc Cobalt, và GM phải thương lượng với luật sư Cooper xin bồi thường cho gia đình cô Melton.
"Họ không cãi nữa ngay khi chúng tôi trình bầy việc họ thay ống khóa," Cooper nói. Ca tụng thiện chí của ông Hood tìm cho đến tận gốc tai nạn, Cooper tiết lộ là trước đó ông đã mướn một người thợ máy tìm hiểu nguyên nhân nào khiến ổ khóa gây ra tai nạn, nhưng cuộc tìm kiếm không đưa đến kết quả nào cả trong lúc cái hộp đen trong những chiếc xe bị tai nạn đều khẳng định là trước khi tai nạn xẩy ra, xe mất điện.
Cuối cùng Cooper phải nhờ đến thám tử Hood -điều tra viên thâm niên về trục trặc cơ khí của máy bay, xe hơi, xe lửa, và y cụ- mới tìm ra sự thật; ưu điểm của Hood là tỉ mẩn, cẩn thận, có kiến thức về cơ khí, và có tinh thần trách nhiệm. Ông bỏ ra nhiều tiếng đồng hồ để thử nghiệm việc ổ khóa chuyển từ on sang off và accessory, và miếng lưỡi gà giữ cho ổ khóa nằm tại vị trí người lái xe điều khiển bằng chìa khóa.
Sau khi khám phá ra khác biệt giữa 2 ổ khóa mới và cũ, Hood còn tìm xem ổ khóa thay vào thời điểm nào, điều này nói lên dã tâm của GM, sợ tốn kém, không công bố khiếm khuyến, và không gọi thu hồi xe để sửa chữa.
Căn cứ trên khám phá của thám tử kỹ sư Hood, luật sư đã kê 19 tai nạn điển hình vào những vụ kiện class-action (tập thể) trong suốt thời gian kéo dài từ tháng Bẩy 2005 đến tháng Chạp 2011; trong 19 vụ đã có đến 11 trường hợp ổ khóa nằm vào vị trí off hoặc accessory.
Hai nghị sĩ Edward J. Markey DC Massachusetts và Richard Blumenthal DC Connecticut, đệ trình một dự luật đòi các hãng sản xuất xe phải nộp cho cơ quan National Highway Traffic Safety Administration (Sở An Toàn Xa Lộ) bản sao các hãng bảo hiểm đòi hãng sản xuất xe chịu trách nhiệm về tai nạn, và hồ sơ những vụ kiện liên quan đến xe do hãng sản xuất.
GM không thể trách thám tử Hood đã phanh phui huỵch toẹt mọi tội tình của hãng vì Hood chỉ làm bổn phận của một anh thám tử cơ khí tìm cho ra ống khóa hư chỗ nào, hư từ lúc nào, và sửa từ lúc nào. GM cũng không còn thì giờ để tự trách mình không kịp thời thay ống khóa, cho đúng với thuyết "tiên trách kỷ, hậu trách nhân," vì thời điểm tự trách hay trách người cũng đã qua rồi.
Giờ này là gánh hậu quả, là chịu trừng phạt. Sau những buổi điều trần gay gắt tại Quốc Hội, sẽ là những phiên tòa sôi nổi, những bản án nặng nề về trách nhiệm hộ sự.
Nếu yếu tố Hood tìm ra là GM biết xe nguy hiểm từ năm 2006, nhưng vẫn cứ để mặc khách hàng chết trong suốt 7 năm trời, mà bị nhìn qua góc hình sự, thì thái độ "sống, chết mặc bay, tiền, thầy bỏ túi" có thể đưa nhiều ông cựu giám đốc vào nằm ấp. (nđt)
Một phong cách làm việc đáng cho dân ta học tập Nếu là ở ta, có lẽ sự việc cứ thế trôi đi, chẳng ai làm gì và chẳng ai làm sao.
Trả lờiXóa