Thăm trang tại ở Lộc Ninh (KQ)

Trang trại VAC xuất lợn mọi.

Tính đưa chúng tôi đến mua thêm chú lợn mọi ở trang trại quen. Trang trại nằm cách lộ 13 chừng 500m, sau rừng cao su, trên 1 sườn đồi. Sân xướng rộng, đủ quay xe. Ngay trước mặt nhà là dãy chuồng lợn.
Vừa ra khỏi xe đã nghe tiếng ìn ịt của mấy chục chú lợn con. Thấy người ngó nghiêng cứ chạy đảo hết góc này sang góc kia. Chuồng trại sạch sẽ, phía sau là vườn sắn.


Chủ nhà khoác áo bảo hộ thấm đẫm mồ hôi, trước ngực có logo nhưng vì lâu ngày không giặt nên chả còn thấy chữ gì, quần xắn móng lợn, chân đi đất. "Em quê Hà Tĩnh - giọng trọ trẹ thật thà, anh ta vừa làm vừa tâm sự - vô đây mua đất, lập trang trại. VAC mà bác. Em trồng sắn, tiêu, lấy phân heo bón cây. Mỗi năm xuất chuồng mấy trăm lợn, vụ Tết này cả trăm".
Thấy có bà cụ từ Bình Phước lên đang ngồi bệt, bỏm bẻm nhai trầu, uống nước. "Cụ đã đặt từ mấy tháng trước, nay lên tận đây lấy về. Đã hứa là phải làm". Cạnh nhà là chuồng gà to, giờ này gà đã ra hết đồi. Vườn của chú dài hàng trăm mét, kéo dài xuống tận chân đồi. Mấy chú lợn nuôi thả rông, tha hồ đào bới nhưng trong khu vực rào.

Chú lợn giống.

Đàn lợn chuẩn bị xuất chuồng.

Các chú lợn con mõm dài, lông nâu nhạt, có vằn xọc dọc lưng. (Đúng không phải vẽ sơn đen, giả lợn rừng như ở chợ dưới xuôi). Góc riêng thấy nhốt chú lợn giống. "Rừng xịn đấy, bác ạ. Em vào tận rừng, mua của bà con S'tiêng, về để lấy giống. Nó đạp khỏe. Em bán cả lợn giống lẫn lợn thành phẩm". Nhìn chú lợn giống to đùng, lông đen mượt, mõm dài, nhe ra cả 2 cái răng nanh.
Lợn hơi xuất chuồng chừng 15 kí, giá 120đ/kí. Tết này chú xuất 60 con, thu trên 100 triệu. "Toàn các cán bộ dưới Tp lên mua heo em. Số còn lại này là của mấy bác biên phòng cửa khẩu Hoa Lư đặt hàng, ngày 26 này là tới bắt hết về".
Nhìn cả đồi sắn, tiêu xanh mướt của chú mà phục. Đúng là có sức người sỏi đá cũng thành cơm!
Ở đây ta gọi là lợn mọi. Cũng có lần trên báo chí nói, làm như vậy là miệt thị đồng bào "tông giật". Họ giận. Nhưng thử hỏi, gọi là lợn rừng chắc mấy ai đã mua? Như lợn rừng bán trên Tây Bắc phải gọi là "lợn Mán".
Chuyến đi du hí "Qua miền Tây Bắc" vừa rồi có ghi nhận. Có anh bạn dẫn đường là người Dao (chả hiểu là Dao đỏ hay Dao tiền?). Đi đường, tôi thắc mắc:
- Nghe nói, nếu người Kinh gọi dân cháu là dân Mán thì giận lắm, phải gọi là đồng bào Dao. Có đúng không?
- Cháu chưa nghe nói. (Anh ta năm nay chừng 24, dân 8X).
- Hồi xưa ở bộ dội, chú được dạy thế. Nên lợn dân cháu bán cũng phải nói là lợn Dao. Nói lợn Mán, thậm chí còn trả thù?
- Không đâu vớ. "Mán" là từ đang hot (anh ta nói tiếng Anh hẳn hòi!) đấy, chú ạ.  Chú thử nghĩ, nói lợn Dao thì ai người ta mua cho, còn nói là "lợn Mán" là mua ngay, mua vội. Chú thấy lợn Mán bán ở khắp các nhà hàng HN, hồi cháu học ở Bách Khoa biết mà!
Nghe xong 2 thằng cháu cười như nắc nẻ, làm xe nghiêng ngả.