Những người bạn cùng làng (tiếp theo và hết)

Như lời ông thầy Khúc ở chùa làng thì số của Vinh “ sướng từ bé sướng đi”.
Lúc mới sinh Vinh đã mũm mĩm, mặt phật, da trắng, tai to và đặc biệt là dễ nuôi. Nghe bu Vinh nói: “ Thằng này ngày bé khi được vài tháng tuổi chỉ cần nước cơm hoà tí nuối hột là nó có thể đả hàng bát”. Bố Vinh là cán bộ nhà nước ăn tem phiếu. Trong kháng chiến chống Pháp ông từng là xã đội trưởng du kích, hoà bình lập lại thoát ly là cán bộ trong ngành lương thực lên tới chức trưởng phòng của sở. Ông ít khi về thỉnh thoảng mới tạt qua nhà khi có việc như cúng giỗ, ma chay, cưới xin … hoặc lắm khi mua được chục ký gạo ít mỳ chính hay vài thước vải, cái lốp xe phân phối … ông mới qua nhà đem về cho vợ cho con.


Nhớ cái ngày mới có Mỳ chính do Trung quốc viện trợ, một lần bố Vinh về phép sau khi mâm cơm được dọn có đĩa rau muống luộc, bát nước rau vắt chanh, bát mắm cáy và quả trứng vịt sốt cà chua. Khi cả nhà đã yên vị chung quanh mâm cơm ông mới từ tốn lôi ở túi áo ngực ra cái lọ Pelexilin rồi trịnh trọng:
- Vinh đâu! lấy cho bố cái tăm.
Ông cầm cây tăm nhúng vào bát nước rau sau khi vẩy cho cây tăm bớt nước Ông mới từ tốn mở lọ Pelexilin cắm que tăm vào rồi rút ra nhúng vào bát nước rau. Dùng muôi ngoắy cho đều, múc một ít đưa lên miệng nhấp nhấp môi, mắt nhắm lại, ông gật gù: “Ngon, ngon … t u y ệ t …” Cả nhà ngạc nhiên, ngỡ ngàng rồi vui vẻ xơi bữa cơm xum họp.
- Bà thấy thế nào? Có ngọt không? Mỳ chính Trung Quốc đấy. Mấy anh em được phân phối chia nhau tôi trưởng phòng nên được cả lọ anh em khác chỉ được nửa lọ thôi. Ông giải thích.
-Tôi thấy chả có vị gì. Bà thật thà. Rồi chợt nhận ra lỡ lời không muốn làm ông và các con mất vui bà nói vớt: “ Hình như có ngọt hơn một tẹo thì phải …”
Một hôm đặt nồi cháo suông. Sau khi cháo đã nhuyễn bà lấy lọ Mỳ chính ra nêm nếm theo như cách của ông.
- Cháo nhạt toèn toẹt chả ra chó gì. Bà lầm bầm. 
Tức mình bà dốc cả lọ pelexilin vào nồi. Trời ơi! nó ngang và lợ không thể nuốt nổi thế là đành phải đổ nồi cháo cho lợn.
…
Khi học cấp ba, Vinh phải trọ học ở phố huyện cho gần trường, vì từ nhà tới huyện hơn chục cây số. Nhà nghèo ăn còn bữa đói bữa no đào đâu ra xe đạp mà đi, họa có mơ. Vinh kể: Vinh trọ học ở nhà tay y sỹ tên Tược, ông Tược có tật từ bé bị thọt một chân, là cán bộ phòng y tế phụ trách khối “sinh đẻ kế hoạch” của huyện. Ngoài giờ học Vinh hay phụ giúp gia đình chủ nhà nên tay y sỹ rất quý. Một lần về nhà ngày chủ nhật tay y sỹ nói với Vinh: “ Cho chú mày cái này về nhà làm quà đón tay cho mấy đứa em”. Vừa nói tay y sỹ vừa dúi cho Vinh một bọc giấy báo to. Về nhà lôi bọc quà mở ra chia cho các em thì ra một bọc toàn “ Cabôt” nước ngoài viện trợ. Mấy đứa em la lên mừng rỡ “Bong bóng bay chúng mày ơi!”
- Cái này chúng em phải đổi cả bộ lông gà cho mấy bà ve chai mới được một cái đấy, một hào chỉ được hai cái thôi.
- Ô hay! Sao bong bóng này miệng nó lại to thế nhỉ mà chỉ toàn một màu. Chỉ được cái thổi bao nhiêu hơi cũng chả vỡ, dai thật đấy. Thậm chí thổi chán đổ đầy nước vào chơi, nó dài ngoẵng ra như quả bí xanh nhún nhảy lên xuống như tôn ngộ không đánh Bạch Cốt Tinh trong phim tàu, còn dai hơn cả bong bóng lợn ngày tết.
Vừa nghe thấy mấy đứa em nói “một hào chỉ được có 2 cái” Trong đầu Vinh đã nghĩ ngay ra “tiền” Bọc này chí ít cũng cả trăm cái chứ chả chơi. Thế là Vinh nói với mấy đứa em. Chỉ một loáng sau trẻ con trong làng đã đổ dồn về nhà Vinh. Bọc bong bóng hết veo. Vinh bán rẻ một hào 3 cái. Bỗng dưng phút chốc trong lưng quần Vinh có tới bốn năm đồng bạc. Số tiền này bu Vinh có bán phần tư số thóc vụ mùa cũng chả ra.
Thế là lần sau Vinh lại xin tay y sỹ. Vinh thật thà nói là bán cho đám trẻ trong làng làm bóng bay được tiền, nên tay y sỹ bắt Vinh phải ăn chia. Phi vụ này Vinh làm ăn khá, sắm được cả kính đen, những 3 đồng bạc. Đeo cho oách với lại cũng đỡ nhức mắt những trưa hè nghỉ học cuốc bộ về quê. Mãi sau này nghe mấy bà sồn sồn trong làng kháo nhau Vinh mới vỡ nhẽ nó không phải là bong bóng bay bình thường mà là cái túi chuyên dùng, để bịt “b…” đàn ông, khi vợ chồng gần nhau cho khỏi đẻ con. Lúc đầu bà con thấy hay hay sợ đẻ đái, con cái nhiều lấy cứt cho chúng ăn. Với lại được nhà nước cho không tội gì, thử cho biết Nhưng sau này chả ai thèm dùng, cho không cũng chả ai “dây”. Nên mới có chuyện trong buồng tay y sỹ phụ trách khâu đẻ đái kế hoạch tồn hàng ngàn cái bao cao su là vì thế. Qua thực tế sử dụng bà con phản ảnh với tổ chức: “Đeo cái của nợ ấy vào vướng víu, cồm cộm, khó chịu lắm, mất cả sướng đi.” Có ông khi sử dụng sau một hồi thao tác liền vùng dậy tháo ra vứt đến xoạch một cái xuống gậm giường lầm bầm chửi:
-Mẹ tiên sư nó! ăn đã phải độn quanh năm giờ đến cái khoản sung sướng này cũng lại phải độn nữa thì chết quách đi cho nó xong sống ở đời làm quái gì nữa. 
Rồi tự dưng đang nằm lim dim gãi đùi vợ bỗng nghe thấy tiếng hai con chó cắn nhau ỳ xéo dưới gậm giường. 
-Thôi chết! chúng tranh nhau cái của nợ kia không khéo ăn vào không tiêu hoá được lăn ra chết thì toi. Hai con chó con mới mua mất đồng bạc tận chợ huyện. Tự dưng lại đi chuốc gánh lo vào người đúng là…
Vinh kể ông Tược thọt sau này khổ, bị mất chức, thu hồi đảng tịch về vườn vì tội hủ hoá. Ông bị bắt quả tang khi đang luyến ái, trên người chả còn tí quần áo. Dân quân cứ thế còng tay dong ông dọc con phố từ kho thương nghiệp sang công an huyện. Bà con đổ ra xem tụm năm tụm bảy chỉ trỏ rồi thì thầm: “Người chả ra người một chân thì to, một chân thì bé, mà cái chân bé sao lại ngắn thế nhỉ? Các bà nhìn kìa …chỉ được cái ấy thì …” Một bà cao hứng thò cả tay ra chỉ. Mấy bà trong nhóm nhìn theo rồi vội quay đi úp mặt vào lưng nhau cười ré lên hai tay vỗ thùm thụp.
…
Quãng năm 67-68 chả biết quy hoạch “nhầm” hay đo đạc thế chó nào mà bộ Quốc Phòng lại phê duyệt cho đường ống dẫn dầu quân sự dã chiến chạy qua làng tôi. Lúc đầu bà con trong làng hãi lắm, chỉ sợ máy bay trinh sát Mỹ nó “soi” thấy. Cái kẹp tóc trên đầu các mẹ máy bay nó còn chụp hình, to như đòn gánh huống hồ đường ống dẫn dầu lừng lững như bắp đùi bà chửa mà đoạn qua làng dài cả chục cây số chứ có ít đâu. Nó mà bỏ bom thì tan hết làng chứ chả chơi. Nhưng mãi sau này chả thấy bom đạn gì, hoá ra toàn tin vịt cả. Thỉnh thoảng ống dầu bị vỡ bà con trong làng đổ xô nhau đi vớt. Có nhà đổ cả bể 2-3 khối nước mưa tích trữ ăn uống quanh năm để chứa dầu. Khi có tin ống dầu vỡ bà con trong làng chạy như chạy giặc. Người cầm chậu, người cầm nồi … thôi thì cứ cái gì vớt, chứa được dầu là vơ vội lao đi. Vinh kể có một lần sau khi ngâm nước tới ngang lưng để vớt dầu. Vớt xong cánh đàn bà con gái lên bờ gánh dầu về nhà. Vừa bước lên bờ cứ thế quần chị em tuột xuống tận háng, mông trắng phau. Đồng loạt chả ai bảo ai như duyệt binh chị em ngồi thụp xuống bỏ cả dầu lấy tay che, thế là công cốc, dầu vớt được đổ hết. Có bà, có cô còn bị “dầu ăn” dị ứng sưng hết cả bộ phận phụ khoa, phải lên tận bệnh viện huyện điều trị tốn khối tiền.
Sau này tìm nguyên nhân Vinh giải thích: “ Dầu là dung môi, nó giống như là … món xáo chó, khi ta hầm xương phải cho đu đủ xanh vào cho chóng nhừ, cho nên cao su gặp dầu cũng giống thế, sẽ bị mủn ra, mà cạp quần chị em ta luồn toàn thun cao su từ xăm xe đạp cũ cắt ra nên sau thời gian ngâm dầu cao su bị phân huỷ thành thử chun quần không còn tác dụng nữa nên quần các mẹ bị tuột là vì thế. “Đúng là con nhà có học có khác”. Bà con nghe Vinh giải thích thì chịu. 
Năm 71 Vinh nhập ngũ. Vì có văn hoá nên Vinh được chọn đi học lái xe. Tình cờ trong bộ phận tuyển quân có ông sỹ quan ở binh chủng “đặc biệt” thấy Vinh trắng trẻo đẹp trai cao ráo lại có văn hoá nên ông điều đình với bộ phận lái xe để xin. Thế là Vinh trở thành người lính. Sau huấn luyện Vinh và một số chiến sỹ được chọn lọc nhận nhiệm vụ “đặc biệt” thay mặt cho hàng ngàn, hàng vạn … người lính ra trận được ở lại miền bắc, ở lại thủ đô trực tiếp bảo vệ đảng, bảo vệ cơ quan đầu não TW.
Cả đời binh nghiệp mấy chục năm không mấy khi Vinh phải xa thủ đô yêu dấu. Sau 3 tháng huấn luyện Khởi đầu Vinh làm liên lạc kiêm công vụ cho cán bộ tiều đoàn. Vinh thật thà chịu khó lại có văn hoá, chữ đẹp, viết lách được, không nghiện ngập thuốc xái, trà cháo thì chả biết. Toàn những “thứ” mà chỉ cần nghe lướt qua, thủ trưởng dù khó tính cách mấy cũng phải xiêu lòng. Cho nên mấy năm sau nhập ngũ Vinh bị các thủ trưởng giữ rịt không cho đi đâu. Rồi các thủ trưởng cho Vinh ôn văn hoá thi đại học, Vinh chọn đại học pháp lý. Bốn năm đèn sách từ anh hạ sỹ quan Vinh tốt nghiệp chuyển ngạch và được điều động về bộ tư lệnh làm chuyên môn. Ngày ấy tốt nghiệp đại học luật còn hiếm nhất là trong quân đội nên Vinh như mỳ chính cánh. Từ trợ lý dần dần theo năm tháng Vinh lên chức dần, bây giờ quân hàm đại tá có vị trí cao, lương tháng hơn chục triệu, được cấp đất xây nhà giữa thủ đô. Gia đình hạnh phúc, vợ bác sỹ, con cái ngoan ngoãn xinh xắn học giỏi. Nhìn gia cảnh Vinh chúng tôi thèm dỏ rãi. 
Thỉnh thoảng gặp nhau trong ngôi nhà mấy tầng to đẹp của Vinh quen cung cách bỗ bã “làng Lằn” có lần tôi buột miệng: “ Tiền ông đào đâu ra mà sẵn thế?”
Vẫn thật thà chả dấu tôi Vinh chậm rãi: “ Ngày xưa thời còn hàn vi thì vợ chồng tớ nấu rượu nuôi lợn tích cóp mỗi năm mỗi tí, sau này lương lậu khá hơn hai vợ chồng tằn tiện mỗi năm cũng dư chút chút. Khi phố xá văn minh bà con chửi quá đành phải bỏ nuôi lợn dù bao năm kinh ngiệm. Phân lợn ông biết rồi đấy, nó thối quá bà con khối phố chịu không nổi. Thế là phèo! nguồn thu chính bị mất nhưng bù lại, thời gian đó tớ được “cử” đi làm kinh tế ở vùng biển phía nam. Nói là đi làm kinh tế chứ thực chất là đi giám sát các tàu đánh cá của Thái. Theo thoả thuận với ta tàu cá Thái được đánh bắt trong lãnh hải của ta ở một số toạ độ nhất định, nhà nước thu tiền. Để kiểm soát ta cử sỹ quan chuyên trách đi cùng với tàu bạn để kiểm tra việc thực hiện quy định. Chỉ cần xuê xoa một tí là có tiền bồi dưỡng. Cho nên mỗi chuyến như thế khi về ngoài quà cho vợ mấy cặp xilíp Thái, cái quần bò cho con … anh em đơn vị ký tôm, ký mực khô. Quà cho thủ trưởng thì … hì … hì” : 
- Cậu biết rồi đấy. Vinh nói, hai mắt tít lại cười. 
Đêm đầu tiên sau mấy tháng xa nhà dù đã có quà cho vợ mà nàng vẫn ấm ức chổng mông về phía mình. Tức mình tớ mới vén màn chui ra tìm cái ca táp kéo phẹc mơ tuya ngăn đựng giấy tờ lôi cái phong bì dầy dầy mà chủ tàu Thái nó biếu trước khi chia tay, rồi chui vào màn dúi cho vợ. Nàng bật dậy như robôt ôm chầm lấy tớ “Thế mà cứ dấu, đồ chết tiệt thôi cởi nốt ra nhanh lên đang thèm muốn chết đây”. Căn phòng bỗng chốc tối om.
Mỗi năm đều đều ra bắc vào nam xuống đơn vị kiểm tra. Nhất là khi có vụ việc vi phạm pháp luật dưới đơn vị, mà chuyện đó không nhỏ thì to đơn vị nào mà chả có. Anh em họ quý mỗi lần xuống giải quyết như thế cũng có đồng ra đồng vào.
Tích tiểu thành đại, bao nhiêu năm bóp mồm bóp miệng hà tiện cho nên ông hỏi tại sao “sẵn tiền” thì tình thực là vậy chả dấu gì ông.
Ngắm kỹ Vinh dù đã gần 60 nhưng trông thằng bạn vẫn phong độ, da trắng hồng tính tình vẫn như xưa chất phác, hồn hậu, chu đáo. Tôi nói với Vinh: “ Tiếc là Ông thầy Khúc ở chùa làng không còn, nhưng dù đã mất ông cũng nên sắm cái lễ về quê thắp nhang tạ ơn ông ấy.”
….
Có phải là số phận không? Tôi cứ đắn đo tự hỏi rồi lại tự giả nhời. Nhiều khi không muốn tin nhưng như cuộc đời của ba thằng bạn cùng làng mà tôi vừa kể cho các bạn nghe kia thì là cái quái gì nhỉ? Chẳng lẽ không phải là số phận! Đúng như lời ông thầy Khúc ở chùa làng “ Cuộc đời mỗi người sướng khổ đều do trời đất sắp đặt cả, chả ai thoát và chọn lựa được số phận”."