Angkor Wat, 1 trong 7 kì quan thế giới (KQ)



Bản đồ khu đền Angkor. Khu Angkor Wat ở phía dưới.

Theo tiếng Khmer "Angkor" nghĩa là kinh đô. Từ thế kỷ XI đến XV đây là kinh đô của Vương quốc Khmer. Khu Angkor rộng tới 1150 dặm vuông với hơn 1000 ngọn tháp lớn, nhỏ.
Angkor Wat (đền thờ) còn gọi là Đế Thiên, còn Angkor Thom – Đế Thích. Angkor Wat là 1 trong 7 kì quan của thế giới được UNESCO xếp hạng cùng với Vườn treo Babylon, Kim tự tháp Ai Cập, Vạn lý Truờng thành...


Điểm dừng đầu tiên của chúng tôi là khu đền Angkor Wat, được xây dựng dưới thời vua Suriya-warman II. Đầu tiên cho xây đền thờ Ấn độ Giáo (nên nhiều tích, lối kiến trúc dựa vào lịch sử Ấn), sau mới chuyển sang thờ Phật Giáo.



Bao quanh khu đền rộng 200ha là mặt hồ có chiều ngang rộng đến 190m, nuớc trong xanh. Angkor Wat là khu đền núi duy nhất mở cửa về huớng tây, nên sớm nay khi vào bị ngược nắng. Chu vi khu đền đến 6km, có 5 ngọn tháp (đền núi) nằm sâu bên trong. Ngọn tháp chính cao đến 65m, 4 ngọn phụ cùng cao 40m.
Cũng chính vì thế mà chính quyền Xiêm Riệp hiện nay quy định nghiêm ngặt: mọi công trình không đuợc phép xây dựng cao quá 65m và nóc phải có mái che (không được đổ mái bằng!). Vừa mang đậm tính lịch sử, vừa tâm linh. Và dân Campuchia đã chấp hành rất nghiêm chỉnh.(Điều này khác ở ta).

Đoàn xuống xe vào Angkor Wat.
Xung quanh là rừng dầu, thân cao vút.

Khu đền có cửa duy nhất huớng
về phía tây. Nguợc nắng sớm.

Rừng già và hồ nuớc bao quanh Angkor Wat.

Trên đường dẫn vào đền chính.

Angkor Wat được xây dựng gần 30 năm từ 1113 tới 1150. "Nhưng việc hoàn tất điêu khắc trạm trổ các bức tuợng và phù điêu trên đá kéo dài tới 200 năm, bằng những bàn tay thợ thủ công khéo léo mà họ là nông dân tham gia điêu khắc khi vào vụ nông nhàn. Ở đây có nửa năm lụt nên chỉ cấy lúa 1 vụ" (lời huớng dẫn viên Kim Xen, người Phnompenh).
Không thể tuởng tuợng nổi làm cách nào mà người xưa có thể vận chuyển đuợc những khối đá nặng 5-7 tấn rồi lắp ghép chúng lại mà các vết nối chỉ thấy mờ mờ. Những bức phù điêu mô tả lịch sử Phật Giáo Khmer rất công phu, sống động. Có những bức ở dạng lập thể 3D với những đuờng nét mỏng mảng (chả hiểu bằng vật liệu gì?) mà giữ đựơc hàng ngàn năm nay.

Apsara với vú to,
hông thắt, mông nở.

Những phù điêu trên tuờng
dài cả trăm mét.

Hồ nuớc cạn nhanh.

Tuợng đá cả khối.

Một góc sân đền chính.

Đền đựoc chia làm 3 cấp - dưới (địa ngục), giữa (trần gian), tầng cao (thiên đàng). Có 2 hồ nuớc nhưng chẳng thấy chỗ thoát. Vậy mà cứ có trận mưa rào, hồ dâng đầy nuớc, nhưng chỉ 2 tiếng sau là cạn. Lại có nơi giao của hành lang mà khi dựa lưng vào tuờng, tự vỗ vào ngực mình thấy vang “bồm bộp”. Không hiểu người xưa thiết kế theo kiểu gì mà có thể làm đuợc những điều kì lạ!?

Hồ nuớc kì lạ.

1 trong 5 ngọn tháp.

Các sư lên tận gian thờ
trên tầng 3 để làm lễ.

Chúng tôi leo lên tầng cao (lối lên trời). Truớc đây phải lên theo những bậc đá hẹp, xếp nghiêng đến 45 độ, mặt dí sát vào bậc thang, “vì khi lên gặp Phật phải cúi đầu”. Theo năm tháng, nhất là biến động của những năm 1980, Angkor Wat nói riêng và Angkor nói chung bị tàn phá. Hiện có nhiều nuớc tham gia trùng tu lại. Cánh khảo cổ CHLB Đức đang trùng tu lại Angkor Wat.

Đường lên trời dốc
đứng, rất khó leo.

Nay có bậc thang gỗ, dễ leo hơn cho du khách.

Thoả mãn vì đã từ Thiên đàng trở về.

Trong khu đền trồng nhiều loại cây, nhưng đặc biệt là thốt nốt, loại cây thấy có mọi nơi trên đất Campuchia. Quanh đền là những khu rừng già, xanh mướt. Ước gì những điểm du lịch ở ta cũng được gìn giữ như bên đó!

Cụm phù điêu với 4 vũ nữ Apsara.

Tinh tế, mỏng mảnh, bền vững với thời gian. 

Thợ đang treo mình
sửa phù điêu.

Khu này đang đựoc khảo cổ Đức trùng tu.

Với 2 tiếng đồng hồ leo trèo, chúng tôi cố gắng ghi lại thật nhiều hình ảnh của Angkor Wat, đặc trưng của nền Văn minh Angkor thế kỷ XI-XV. Đến 1431, Vương quốc Khmer bị Xiêm tấn công và chiếm cứ nên kinh đô phải rời về Phnompenh. Từ đó nhiều thế kỷ Angkor gần như bị quên lãng trong những cánh rừng già. Cho đến năm 1860 Angkor mới được tìm lại nhờ Herri Mouhot.

Mãn nguyện sau lần được tới
 1 trong 7 kì quan của thế giới.

Có đến mới thấy sự vĩ đại của dân tộc Khmer nhưng lòng lại trạnh buồn, không hiểu vì sao đất nuớc ấy với nền văn mình như thế mà nhiều năm sau lại lụi tàn(?).