Báo liếp: Bantroik5

THẰNG CƯỜI

Huỳnh Văn Úc

Thằng Cười (L’Homme qui rit) là bộ tiểu thuyết lớn của Victo Huygo (1802-1885). Bộ tiểu thuyết chia thành ba phần gồm 101 chương lấy bối cảnh là xã hội nước Anh cuối thế kỷ 17 đầu thế kỷ 18. Thằng Cười còn được dựng thành phim với đạo diễn Jean Pierre Ameris và diễn viên nổi tiếng Gerard Depardieu. Victo Huygo viết xong Thằng Cười năm 1868 dưới thời vua Napôleông III, khi đó nhà văn đang bị lưu đày ở đảo Ghecnơxay thuộc lãnh thổ Anh trên biển Măngsơ. 

Nhân vật chính của bộ tiểu thuyết là Guynplên-người đàn ông có bộ mặt cười. Guynplên vốn là con của huân tước Linox Clăngsacli, một người vì có tư tưởng cộng hòa mà phải chịu kiếp sống lưu đày. Không những trừng phạt người cha bằng sự lưu đày, vua Giăc II còn cho tay chân bắt Guynplên khi đó mới hai tuổi đem bán cho một gánh xiếc. Chủ gánh xiếc đã dùng biện pháp phẩu thuật để thay hình đổi dạng bộ mặt vốn xinh đẹp của Guynplên khiến cho bộ mặt của em trông lúc nào cũng như đương nhăn nhở cười. Nhăn nhở cười kể cả khi muốn khóc.

- Tội nghiệp thằng bé. Cuộc đời nó về sau sẽ như thế nào? Mà tại sao tự nhiên anh lại đem chuyện Thằng Cười ra kể với tôi?

- Cuộc đời Guynplên khi trưởng thành cũng không đến nỗi nào. Lúc 18 tuổi do những biến động trong triều đình nên nó được phục hồi tước vị. Tôi muốn kể chuyện Thằng Cười là muốn nhân đó kể thêm với anh chuyện Thằng Không Biết Cười.

- Là thằng nào vậy?

- Chính xác hơn là Ông Không Biết Cười chứ không phải thằng. Đó là ông Vương Nghị-đương kim Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Trung Quốc.

- Đầu đuôi ra làm sao?

- Anh có xem bức ảnh chụp ông Vương Nghị gặp Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng ngày 5/8/2013

trong chuyến thăm Việt Nam không? Thủ tướng nước mình hai tay nắm chặt lấy bàn tay phải của ông ấy, mặt mày rạng rỡ, nụ cười tươi như hoa gắn trên môi, trông thật kỹ thì đôi con mắt hình như cũng biết cười. Vậy mà cái bản mặt Vương Nghị lúc đó trông như bộ mặt đâm lê, môi hơi mím lại và nhìn người đối diện với ánh mắt không lấy gì làm thân thiện. Không biết ý anh thế nào chứ tôi càng ngắm bức ảnh này càng tức không chịu được!

- Tôi cũng thế! Đọc tiểu sử ông Vương Nghị thấy ông ấy sinh năm Quý Tỵ (1953), mệnh Trường lưu thủy, cầm tinh con rắn. Người ta có bao giờ thấy rắn cười bao giờ đâu? Mà cũng có thể do được hưởng một quá trình giáo dục và đào tạo đặc biệt như thế nào đó nên ông Vương Nghị trở thành Người Đàn Ông Không Biết Cười. Không biết cười kể cả trong tình huống cần phải nở một nụ cười gọi là xã giao thân thiện một cách tối thiểu.

Vương Nghị gặp Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng. Ảnh AFP