Trông người mà ngẫm đến ta (Huỳnh Văn Úc)

Vào trung tuần tháng 10/2013 Phó Thủ tướng Nga bà Olga Golodets cho biết chính phủ Nga đã phê duyệt một công thức tính lương hưu mới sẽ bắt đầu có hiệu lực từ 1/1/2015. Bộ Lao động Nga bình luận rằng chính sách lương hưu mới sẽ công bằng hơn và có lợi hơn cho người lao động nhưng dư luận lại cho rằng chính sách lương hưu mới sẽ đem lại nỗi buồn cho hơn 28 triệu người. Tại sao lại buồn? Khi đề cập đến chính sách lương hưu mới Tổng thống Putin nói rằng nó phải được gắn kết chặt chẽ với thâm niên lao động và tiền lương. Tuổi về hưu đối với nữ giới là 55, đối với nam giới là 60. Chính sách lương hưu mới quy định rằng để được hưởng lương hưu người lao động phải làm việc liên tục trong 15 năm (thay vì 5 năm như hiện nay) và có mức lương gấp đôi mức lương tối thiểu tức là bằng 10.400 rúp một tháng (321.5 usd). Hiện tại có một phần tư số người lao động ở Nga (vào khoảng hơn 18 triệu người) không đáp ứng được điều kiện này. Thêm vào đó có hơn 10 triệu người làm việc trong khu vực phi chính thức của nền kinh tế cũng sẽ không có lương hưu. Tổng cộng có hơn 28 triệu người khi hết tuổi lao động sẽ không có lương hưu mà chỉ được hưởng trợ cấp xã hội cho người già 3610 rúp một tháng (112,5 usd). Phía dưới bài báo ngày 17/10/2013 về chính sách lương hưu mới đăng trên ria.ru một độc giả đã viết comment: “Рабская страна, рабский труд, рабские пенсии, рабское будущее” (Đất nước nô lệ, lao động nô lệ, tiền lương hưu của nô lệ và tương lai cũng là nô lệ).

Do tỷ suất sinh và tỷ suất chết giảm cùng với tuổi thọ tăng, số dân cao tuổi Việt Nam đang tăng lên nhanh chóng cả về số lượng và tỷ lệ so với tổng dân số. Theo dự báo của Tổng cục Thống kê đến năm 2017 người cao tuổi sẽ chiếm 10% dân số Việt Nam. Kể từ đó dân số Việt Nam chính thức bước vào giai đoạn già hóa. Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) cảnh báo rằng nguồn quỹ hưu trí của Việt Nam sẽ bị thâm hụt và cạn kiệt trong thời gian tới và đến lúc nào đó nguồn Quỹ Bảo hiểm xã hội sẽ không còn tiền để chi trả lương hưu. Rồi cũng sẽ giống như nước Nga, Việt Nam chúng ta sẽ bắt buộc phải có một chính sách trả lương hưu trí theo một công thức mới. Công thức này sẽ có hình thù như thế nào là chuyện trong tương lai gần, bây giờ chúng ta chưa thể đoán định được. Dân số nước Nga có 142 triệu người. Chính sách lương hưu mới đem lại nỗi buồn cho hơn 28 triệu người. Việt Nam có số dân 92 triệu người. Liệu rồi chính sách lương hưu mới chắc chắn sắp được ban hành sẽ làm cho bao nhiêu triệu người vui và bao nhiêu triệu người buồn?