NGƯỜI PHỤ NỮ ĐẦU TIÊN BỊ BẮN TRONG CẢI CÁCH RUỘNG ĐẤT (ST: Trần Đình)

 Ngày 8-9-2014 tại Hà nội đã mở triển lãm chuyện đề „Cải cách ruộng đất 1946-1957“.

Triển lãm đã nêu bật những thắng lợi to lớn của Đảng và Chính phủ trong việc thực hiện mục tiêu  „ Người cày có ruộng, dành ruộng đất từ tay giai cấp địa chủ  chia  cho nông dân „ đồng thời tại cuộc triển lãm cũng có nêu những hình ảnh, tài liệu nhắc đến  sai lầm đã mắc phải trong quá trình thực hiện cuộc Cách mạng ruộng đất ở nông thôn những năm 1946-1957 và những khắc phục hậu quả  của Đảng và Chính phủ trong giai đoạn sửa sai.      

Dấu chấm dứt thành dấu chấm lửng? 

Bà Nguyễn Thị Năm

Bút tích của ông Lê Đức Thọ.

                                                                                                                                

                                                         

                                                

                               Bút tích trong tờ giấy nhỏ, viết tay của ông Lê Đức Thọ

Thân mến tặng Công và Hanh để đánh dấu chấm dứt sự đau buồn kéo dài lâu năm của gia đình và cũng là của chung. Hà Nội ngày 28-1-1987

Nhà ngoại giao nguyên thư ký của ông Lê Đức Thọ là Lưu văn Lợi thoáng nhắc về những năm xa xưa. Những Võ Nguyên Giáp Trường Chinh, Lê Đức Thọ Hoàng Quốc Việt cùng nhiều yếu nhân của Đảng và Mặt trận Việt Minh từng qua lại được chở che ở ngôi biệt thự bề thế  ven hồ Thiền Quang. Sau ngày toàn quốc kháng chiến, lại cũng những đáng bậc ấy cùng nhiều yếu nhân của Đảng và Chính phủ từng nhiều dịp tá túc qua lại ăn ở sinh hoạt tại khu đồn điền Đồng Bẩm vùng Thái Nguyên. Chủ những cơ ngơi biệt thự cùng khu đồn điền  Đồng Bẩm  là bà Nguyễn Thị Năm thường gọi là Cát Hanh Long, tên một hiệu buôn nổi tiếng ở cả Hà Nội và  Hải Phòng.

Ông Lưu Văn Lợi.

Vợ chồng ông Nguyễn Hanh.

Khó kể hết những đóng góp của nhà tư sản ấy cho cách mạng. Từng ủng hộ Việt Minh trước CM tháng Tám 20.000 đồng bạc Đông Dương (tương đương bẩy trăm lạng vàng) rồi sau này là thóc gạo, vải vóc, nhà cửa. Bà là một trong những người đóng góp tiêu biểu nhất của “Tuần Lễ Vàng” ở Hải Phòng với hơn một trăm lạng vàng.

Một sự kiện vô tiền khoáng hậu khi ấy đối với một nữ nhi thường tình là bà đã ngồi trên chiếc xe ô tô riêng treo cờ đỏ sao vàng từ Hải Phòng lên thẳng chiến khu qua thành phố Thái Nguyên, nơi quân Nhật còn chiếm đóng đến Đồng Bẩm, Đình Cả, Võ Nhai để báo cho con trai và các đồng chí của mình tin Hà Nội đã giành được chính quyền! Sau thời điểm kháng chiến toàn quốc, bà trao chiếc búa cho đội tự vệ phá hoại để làm cái việc san bằng địa khu biệt thự Đồng Bẩm thực hiện chủ trương tiêu thổ kháng chiến. Sau đó bà là chủ tịch Hội phụ nữ tỉnh Thái Nguyên và khu đồn điền Đồng Bẩm từng nuôi ăn cho một trung đoàn vệ quốc quân trong một thời gian dài.

Phát súng đầu tiên của CCRĐ lại nhằm vào một phụ nữ. Người đó là bà Nguyễn Thị Năm.

Bà bị bắt bị đấu tố với tội danh tư sản địa chủ cường hào gian ác

Bà bị sử bắn vào lúc 8 giờ tối ngày 29 tháng Năm Âm lịch năm 1953. Khi bà vừa tuổi 47.

Lời chứng của Đại tướng Võ Nguyên Giáp ngày 10-11-2001 có ghi : “Bà Nguyễn Thị Năm tức Cát Hanh Long là một địa chủ có tinh thần yêu nước, trong kháng chiến đã từng giúp đỡ bộ đội. Bản thân tôi và Đại tướng Nguyễn Chí Thanh có lúc đã ở lại nhà bà. Trong những buổi họp sửa sai, chính Bác Hồ, đồng chí Trường Chinh và đồng chí Lê Văn Lương đều cho rằng việc CCRĐ xử trí bà Nguyễn Thị Năm là một sai lầm”.

Văn bản của Ban tổ chức TW do Phó trưởng Ban Lê Huy Bảo ký thay Trưởng Ban Tổ chức. Văn bản số 213/TCTW. Hà Nội ngày 4-4-1987

Bà Nguyễn Thị Năm và các con.

Kính gửi Thường vụ Tỉnh ủy Bắc Thái. Trước đây bà Nguyễn Thị Năm tức Cát Hanh Long bị quy thành phần “Tư sản địa chủ cường hào gian ác” bị xử tử ở Thái Nguyên. Nay con bà Năm là 2 ông Nguyễn Hanh và Nguyễn Công ở số nhà 117 Hàng Bạ, Hà Nội gửi thư lên các đồng chí Trường Chinh, Lê Đức Thọ đề nghị sửa lại thành phần giai cấp và thực hiện đúng chính sách của Đảng Nhà nước đối với gia đình bà Nguyễn Thị Năm.

Sau khi xem xét thư khiếu nại và các tài liệu xác nhận đồng chí Trường Chinh và Lê Đức Thọ thấy việc sửa lại quy định thành phần giai cấp cho bà Nguyễn Thị Năm là "tư sản, địa chủ kháng chiến” là đúng với thực tế đúng với chính sách của Đảng và Nhà nước.

Ban Tổ chức TW Đảng đề nghị Thường vụ Tỉnh ủy và các đồng chí có trách nhiệm thực hiện ý kiến trên của đồng chí Trường Chinh và Lê Đức Thọ.

Rất nhanh, UBND tỉnh Bắc Thái ngày 11-6-1987 có một Quyết định mang số 123/UBQĐ do ông Chủ tịch Đặng Quốc Tiến ký. QĐ ghi rõ Bà Nguyễn Thị Năm tức Cát Hanh Long trước bị quy thành phần “ Tư sản, địa chủ cường hào, gian ác” nay sửa lại Thành phần giai cấp cho bà Nguyễn thị Năm  là “ Tư sản, địa chủ kháng chiến”

Việc sửa lại thành phần giai cấp có giá trị từ ngày có quyết định này.

Như vậy việc sửa lại thành phần giai cấp và thực hiện đúng chính sách của Đảng Nhà nước đối với gia đình bà Nguyễn Thị Năm theo chỉ đạo của ông Trường Chinh và Lê Đức Thọ cùng Ban Tổ chức TW mới được thực hiện một nửa!

Dấu chấm hết vô tình thành dấu chấm… lửng?  Tan tác một mái ấm

                                                

                                                             

Vượt qua oan khuất của Cha Mẹ và bản thân, các con tìm lại mộ phần của Bà Năm

Nguyễn Hanh (con trai trưởng của Ông bà Hạnh Long ) đang ở Nam Ninh Trung Quốc. Ông là cán bộ chính trị cấp tiểu đoàn .Ông Hanh đang trong lớp chỉnh huấn, tiếp thụ kiến thức rèn cán chỉnh quân để sau này về truyền thụ lại cho đơn vị bộ đội của mình.

            

Một ngày tháng 6 năm 1953,  ông Nguyễn Hanh được chỉ thị về nước có lệnh gấp.  Tin tức về một cuộc cải cách ruộng đất trời long đất lở truyền sang Trung Quốc như truyền đi thông tin nông dân phấn khởi đang vùng lên đánh đổ địa chủ ác bá người cày có ruộng. Là một Đảng viên CS, Nguyễn Hanh không một chút mơ hồ nghi ngại… …Ông bàng hoàng  khi cánh cổng trại cải tạo Tuyên Quang  rộng mở.  Ông Hanh  nhận đời khổ sai, tù tội suốt hàng chục năm!

                                                                                                                        

Nguyễn Cát là con thứ hai của bà Năm. Khi hoạt động bí mật, ông có tên là Hoàng Công. Năm 1953, Ông Cát đang là Trung đoàn trưởng một trung đoàn chủ lực của sư đoàn 308.

Đơn vị ông Cát đang chỉnh quân chỉnh huấn chính trị tại Trung-Quốc, chuẩn bị cho chiến dich lớn Điện biên Phủ. Tuy cùng ở TQ nhưng hai anh em ông không có điều kiện gặp mặt nhau.

Từ Trung Quốc, Trung đoàn trưởng Nguyễn Cát bị dẫn ngay về nước và vào thẳng  một trại cải tạo ở Thái Nguyên. Mãi cuối năm 1956, ông mới được tha.  

Nhiều năm nhớ về Mẹ, chiểu theo nguyện vọng của  anh trai , vợ chồng ông Cát quyết tìm ra nơi chôn mộ mẹ. Ông bà đã tìm gặp và nhờ tới một số nhà ngoại cảm.

Mùa đông năm 1990, bà Diệp các con và gia đình ông Hanh lại lên Đồng Bẩm theo hướng dẫn bằng điện thoại của một nhà ngoại cảm nổi tiếng ở Hà nội.

Quan sát thật kỹ, tốp người tìm mộ thấy thứ cây lá nhỏ cả khu vực này chỉ có một cây phượng?  Lại nữa, vị trí cây phượng lại rất gần cái nhà ở của đơn vị bộ đội đã tháo dỡ.

Đêm xuống, những lát cuốc  cần mẫn hối hả trong ánh sáng điện câu nhờ được dong từ xa…

Thời gian đã âm thầm bồi lắng lên lớp đất cũ nhiều lớp đất màu. Hết lớp đất mượn ấy, bất đồ một cậu giúp việc đang đào chân bỗng như hút xuống. Câu kêu lên thảng thốt Cụ ơi cụ đừng rút chân cháu …

Một cảnh tượng cảm động lộ dần trong âm thanh thút thít nức nở của con cháu bà Năm….

Từng ấy năm trôi qua. Áo quan không còn ván chỉ nhưng hàng đinh  đóng nắp vẫn còn.

Xương cốt hao đi nhiều, nhưng hoa cái ( đầu) vẫn còn đó, tại hộp sọ còn găm hai đầu đạn. Chiếc vòng ngọc thạch vẫn còn kia. Sau gần nửa thế kỷ chôn vùi, ngọc vẫn ánh lên lấp lánh.

Bà Cúc vợ ông Hanh cho hay sở dĩ chiếc vòng ấy còn vì bà Năm đeo từ hồi trẻ nó thít chặt vào cườm tay. Khi đấu tố có người đã cố rút ra để quy là tài sản quý ( kể cả những chiếc răng bịt vảng)  nhưng rút không được!

Không biết do anh linh của bà Năm phù hộ hay tại chỉ thị của ông Trường Chinh Lê Đức Thọ linh thiêng mà sau 6 năm, năm 1998 ông Nguyễn Hanh và ông Nguyễn Cát  được công nhận là cán bộ  hoạt đông lâu năm, cán bộ tiền khởi nghĩa. Còn người  con dâu Đỗ Thị Diệp, sớm hơn, từ năm 1980 đã được xác nhận danh hiệu cán bộ hoạt động lâu năm!

Riêng Cụ Nguyễn Thị Năm Cát Hanh Long cho đến nay vẫn còn trong diện đợi trên xem xét!

Trên cao xanh kia, không biết cụ bà đã mỉm cười nơi chín suối được chưa khi mới đây có động thái duy nhất của chính quyền là hạ thành phần cho cụ từ tư sản địa chủ cường hào gian ác xuống tư sản địa chủ kháng chiến!

Chú thích thêm
Theo Hoàng Tùng viết trong cuốn hồi ký Những kỷ niệm về Bác Hồ : Thấy cố vấn Trung quốc bảo phải xử tử Nguyễn Thị Năm, Hoàng Quốc Việt ủy viên Trung ương Đảng, ủy viên ban lãnh đạo Cải cách Ruộng đất trung ương, phụ trách Cải cách ở Thái Nguyên đến báo cáo với Hồ Chí Minh ý kiến của cố vấn. Hồ Chí Minh nói: "Không ổn! Không thể mở đầu chiến dịch bằng cách nổ súng vào một phụ nữ, mà người phụ nữ ấy lại là người từng nuôi cán bộ cộng sản, là mẹ một trung đoàn trưởng Quân đội Nhân dân Việt Nam đang tại chức !". Cũng theo hồi ký của Hoàng Tùng thì: "'Chọn địa chủ Nguyễn Thị Năm để làm trước là do có người mách cho cố vấn Trung quốc. Họp Bộ Chính trị Bác nói: "Tôi đồng ý người có tội thì phải xử thôi, nhưng tôi cho là không phải đạo nếu phát súng đầu tiên lại nổ vào người đàn bà, mà người ấy lại giúp đỡ cho cách mạng. Người Pháp nói không nên đánh vào đàn bà, dù chỉ đánh bằng một cành hoa". Sau cố vấn Trung Quốc là La Quý Ba đề nghị mãi, Bác nói: "Thôi, tôi theo đa số chứ tôi vẫn cứ cho là không phải". Và họ cứ thế làm.'"
Trong hồi ký "Làm người là khó", Đoàn Duy Thành, phó thủ tướng giai đoạn 1982-1990 viết: "Khi chuẩn bị bắn Nguyễn Thị Năm, Bác Hồ đã can thiệp, Bác nói đại ý "Chẳng lẽ Cải cách Ruộng đất không tìm được một tên địa chủ cường hào gian ác là nam giới mà mở đầu đã phải bắn một phụ nữ địa chủ hay sao ?" Nhưng cán bộ thừa hành báo cáo là đã hỏi cố vấn Trung quốc và được cố vấn trả lời "Hổ đực hay hổ cái đều ăn thịt người cả !" Thế là đem hành hình Nguyễn Thị Năm".