Từ phim tài liệu “Những người làm CMT8 ở Hà Nội”: SUY LUẬN (Nguyễn Ngọc Hùng)

Bộ phim không nhắc tới ý nghĩa lịch sử to lớn và trọng đại của cuộc Khởi nghĩa Tháng 8 ở Hà Nội đối với toàn bộ sự thành công của Cách mạng Tháng 8 trên phạm vi cả nước. Nhưng tôi suy luận thế này:

1/- KNT8 ở Hà Nội có vai trò làm ngòi nổ cho chuỗi các cuộc khởi nghĩa sau đó trên phạm vi toàn quốc, mà quan trọng nhất là khởi nghĩa ở Huế ngày 23/8 và khởi nghĩa ở Sài Gòn ngày 25/8. KNT8 ở Hà Nội có vai trò này, bởi:

-      Khi ấy, đương nhiên các mệnh lệnh và kế hoạch khởi nghĩa được đưa ra tại Tân Trào chưa thể về tới các địa phương.

-      Nếu không có tin lan tỏa từ KN ở HN thì chưa có ngòi nổ cho Huế và Sài Gòn hành động.

-      Không khí hừng hực của KN Hà Nội thành công là chất xúc tác đầy nội lực thúc đẩy các tầng lớp nhân dân trong cả nước vùng lên; đồng thời gây tâm lý hoang mang cho hàng ngũ quan lại địa phương, làm tan rã ý chí kháng cự của các thế lực cầm quyền lúc ấy.

2/- Có thể thấy rằng, luận điểm “toàn dân nhất tề vùng lên, theo lời hiệu triệu của Hội nghị Tân Trào, dưới sự lãnh đạo của Đảng, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh để làm CMT8 thành công” không phản ánh thực tế khách quan của những gì đã diễn ra hồi tháng 8/1945.

Có lẽ cần chỉnh lại “kịch bản” của sự kiện CMT8 thế này:

-      Đảng mà đứng đầu là HCM đã sáng suốt nhận định tình hình, chủ động đường lối cách mạng giành chính quyền từ “Nhật Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta”; rồi xác định thời cơ, thời điểm chính xác để làm CMT8 và khai sinh nước VNDCCH trong thời gian ngắn ngủi tháng 8/1945.

-      Xứ ủy Bắc Kỳ và Đảng bộ Hà Nội khi ấy đã thấm nhuần ý tưởng chiến lược của Đảng, đứng đầu là HCM về chớp thời cơ làm cách mạng giành chính quyền.

-      Khi thời cơ xuất hiện, (cụ thể là chuyển biến rất mau lẹ trong ngày 17/8, sau sự kiện tại quảng trường Nhà Hát Lớn), lãnh đạo tại chỗ của HN (Lê Trọng Nghĩa, Trần Tử Bình...) đã kịp thời chớp lấy một cách rất nhanh nhạy và quyết đoán; không lệ thuộc vào chỉ đạo cụ thể của cấp trên; để quyết định phát động khởi nghĩa tại HN.

-      Quyết định táo bạo của lãnh đạo HN khi ấy đã điểm trúng tâm lý sục sôi cách mạng của quần chúng HN, bất kể họ là ai; bởi thế, sự kiện ngày 17/8 tại quảng trường Nhà Hát Lớn đã trở thành một hiệu ứng cách mạng vượt mọi dự đoán của cả bên cách mạng và bên cầm quyền; khiến bùng nổ cách mạng và chính quyền không kịp trở tay.

-      Lãnh đạo Đảng, đứng đầu là HCM đã nhanh chóng nắm bắt tình hình khởi nghĩa thành công tại HN, nhanh chóng đứng vào vị trí cầm quyền tại HN chỉ vài ngày sau 19/8; không để các thế lực khác có cơ hội làm phức tạp tình hình.

-      Những người lãnh đạo Đảng ở các địa phương, nhất là Huế và Sài Gòn, đã kịp thời làm theo “tiếng vang từ HN”, lãnh đạo khởi nghĩa tại địa phương mình, giành chính quyền về tay Việt Minh do ĐCS làm nòng cốt; không để các thế lực khác nhảy vào vị trí cầm quyền tại địa phương.

Như Vậy, có thể nói thành công của CMT8 thể hiện một sự trùng hợp rất hài hòa giữa:

-      Chủ trương sáng suốt của Lãnh đạo Đảng trung ương, với 

-      sự nhanh nhạy, quyết đoán mau lẹ và đúng đắn của lãnh đạo Đảng tại HN và các địa phương, cùng

-      tâm lý cách mạng sục sôi của đông đảo quần chúng nhân dân trong cả nước./.

Tp HCM, ngày 19/8/2015

NGUYỄN NGỌC HÙNG