Bức tranh cũ và bài thơ không mới

Về bức tranh

"Nguờì ông Trung Quốc".

Mùa đông năm 1953, một ngàn thiếu nhi Việt Nam - là con em các chiến sĩ cách mạng Việt Nam đang chiến đấu chống thực dân Pháp ở trong nước - được đưa đến Lư Sơn (tỉnh Giang Tây - Trung Quốc) học tập, theo một thỏa thuận giữa 2 đảng Cộng Sản Việt Nam và Trung Quốc. Vốn từ một đất nước nhiệt đới lần đầu tiên đến sống ở vùng núi cao Lư Sơn khi mùa đông băng tuyết, các em đều gặp khó khăn trong sinh hoạt, nhất là các sinh hoạt ngoài trời.

Bữa điềm tâm sáng đến nhà ăn các em phải đi qua 1 con dốc phủ đầy băng tuyết, nhiều em đã bị ngã vì trơn trượt. Biết vậy, một ông già Trung Quốc sáng sáng thức dậy thật sớm, cầm cây chổi tre dọn tuyết rồi đứng ngay đầu dốc dắt tay từng cháu bé Việt Nam đi qua. Hình ảnh này in đậm trong trí nhớ của các thày cô giáo và học sinh trường Thiếu nhi Việt Nam (Lư Sơn Dục tài học hiệu).

Họa sĩ Lê Nguyên Lợi, thầy dậy môn hội họa của trường đã cảm hứng sáng tác bức tranh mang tên “Người ông Trung Quốc”. Năm 1956 tác phẩm này được tham dự Triển lãm  Hội họa toàn quốc lần thứ Nhất tổ chức tại Thủ đô Hà Nội.

Về bài thơ

Năm 2003, nhân kỉ niệm 50 năm thành lập trường, anh Vũ Quang Trung (anh họ Trần Hòa Bình k5) cùng nhiều bạn học đã quay về thăm Lư Sơn. Nhớ lại bức tranh “Người ông Trung Quốc” của thầy Lợi, anh Trung đã cảm hứng sáng tác bài thơ “Dốc tuyết”. Từ hình tượng ông già quét tuyết ở Lư Sơn năm xưa tác giả muốn khắc họa tình hữu nghị anh em giữa nhân dân Trung Quốc và Việt Nam từ hơn một nửa thế kỷ trước. Bài thơ sáng tác cũng đã gần chục năm.

Anh Trung (trái) và 2 bạn ngày mới sang.

Ngày về nước 1957.

DỐC TUYẾT

(Nhớ ông già Trung Quốc quét tuyết ở Lư Sơn)

Ông già quét tuyết ở Lư Sơn

Chân đi giầy vải áo bông sờn
Mũ trùm chẳng kín chòm râu bạc
Tôi vẫn gặp người bên dốc trơn

Chổi tre lão gạt mặt tuyết dầy

Dìu từng cháu nhỏ dắt từng tay
Tung tăng lũ trẻ qua dốc tuyết
Nào biết mồ hôi lão ướt đầy

Năm mươi năm chuyện thành cổ tích

Qua Cầu Trời (*) Người đã âm dương
Tôi chống gậy tìm về dốc tuyết
Chợt ấm bàn tay lúc sang đường

                                                Lư Sơn 8/2003

                                          Kỷ niệm 50 năm trở lại Trường

-------------------------------------------------------------------------------------

(*) Thiên Kiều: Cầu trời, 1 thắng cảnh của Lư Sơn.