Tùy bút: Nhìn lại nước Mỹ... (4)

Hơn 400 ngàn mộ lính Mỹ hy sinh vì độc lập, tự do được chôn tại đây.

          Còn một nơi cũng rất đặc biệt chúng tôi giành thời gian đến là Nghĩa trang quốc gia Arlington. Đây là nơi yên nghỉ của các tướng lĩnh, sỹ quan, quân nhân và các chính trị gia của nước Mỹ. Nghĩa trang được quy hoạch trên một khu vực rộng gồm nhiều quả đồi, nối liền với nhau là những con đường trải nhựa được đặt tên theo số và hướng như “đường phía Nam số 1”. Du khách có thể đi bộ để ngắm nghía và nghỉ ngơi vì nó đẹp và yên bình như một công viên, 2 bên đường rất nhiều cây cổ thụ tỏa bóng mát. Chúng tôi tiết kiệm thời gian nên đi ô tô điện, mỗi ô tô điện có 3 toa dài 10 mét. Cứ 20 phút lại xuất phát một chuyến. 

Mỗi ngôi mộ chỉ có một bia đá trắng để trên mặt đất, với các nhân vật cấp cao hay có uy tín trong lịch sử sẽ là bia đá to hơn. Không có mộ phần xây cao hay giật cấp như ở Việt Nam. Thế nên bia mộ được đặt theo một đường thẳng uốn lượn lên xuống theo triền của những quả đồi nối tiếp nhau từ đồi này sang đồi kia như bất tận. Ngôi mộ an  táng lâu nhất ở nghĩa trang Arlington là của quân nhân trong liên quân miền Bắc thời nội chiến các đây khoảng 160 năm. Chủ đất của khu nghĩa trang này nghe nói là một người thuộc liên quân miền Nam, sau này đã “bán lại” cho chính phủ với giá 9 đô la! 

Khu mộ dành riêng cho Tổng thống Kennedy và gia đình.

Gia tộc Kenedy nổi tiếng cũng an táng 3 nhân vật ở đây là Tổng thống John F.Kenedy, Nghị sỹ Edward M.Kenedy và Robert F.Kenedy trong số các nhân vật lịch sử của Mỹ. Ở đây, tôi cũng thấy bia mộ của đội đặc nhiệm Mỹ giải cứu con tin người Mỹ bị bắt giữ trong cuộc cách mạng Iran 1978 nhưng không thành công, hay bia tưởng niệm của các nhà du hành vũ trụ Mỹ - Nga khi bay trên tàu con thoi bị nổ… Tổng số mộ bia ở nghĩa trang này đã lên đến khoảng 430.000 chiếc, một con số ít người nghĩ đến! Tôi còn được biết chính sách của chính phủ Mỹ giành cho quân nhân của mình: nếu người chồng đã hy sinh và đã an táng thì sẽ giành một vị trí cho người vợ chôn bên cạnh khi qua đời. Điều này làm ta suy nghĩ về ưu đãi giành cho quân nhân Mỹ.

          Nơi gây ấn tượng mạnh nhất đối với tôi ở nghĩa trang Arlington là nghi thức diễn ra tại Mộ chiến sỹ vô danh (Tomb of Unknowns). Cuộc chiến nào cũng có những người dân người lính chết mà không ai biết đến, họ có thể mất tích, có thể chết khi làm nhiệm vụ, thậm chí một đơn vị có thể bị xóa sổ mà không một ai nhớ đến, thế nên vẫn phải có một chỗ cho những người này.

Nhà hát cho những người lính vô danh.

Những chỗ ngồi dành cho các anh.

Trong nghĩa trang, họ đã xây một tòa nhà bằng đá rất to theo kiến trúc lăng tẩm hình vuông nhưng để trống bên trong, có bậc đá nhiều cấp dẫn lên, phía trước lăng là một tác phẩm điêu khắc biểu tượng của ngọn đuốc, phía sau lăng là cả một công trình đồ sộ của nhà hát ngoài trời, có sân khấu mái che, có nhiều hàng ghế ngồi xem, bao quanh là những cột đá trắng vĩ đại nối với nhau bằng những liên kết tường vòm trên cao theo kiến trúc Hy Lạp cổ đại, một nhà hát hình tròn rất rộng. Họ muốn giành cho những người đã khuất một khung cảnh sinh hoạt văn hóa của người đang sống. Giữa bậc đá cuối cùng và ngọn đuốc ở phía trước Mộ, người ta trải một băng thảm đỏ rộng 1,5 mét dài khoảng 50 mét để lính danh dự làm nhiệm vụ.

Người lính vô danh đang tuần tra trước Mộ chiến sĩ vô danh.

Sĩ quan chỉ huy ra chuẩn bị đổi gác.

Thật may mắn, khi tôi đến không chỉ nhìn thấy lính danh dự thực hiện nhiệm vụ mà còn xem nghi lễ họ đổi phiên gác. Về trang phục, màu sắc quân phục của những người lính này mặc là màu xanh tím sẫm, có đeo phù hiệu, quân hàm, giầy đen, mũ lưỡi trai đen, đeo kính đen trông rất trang nghiêm và đúng là biểu tượng người lính gác của thế giới âm. Vai bồng súng, chân bước những bước rất chậm như đang bay không hề phát ra một tiếng động nhỏ giống như một thi thể quân nhân đang di chuyển! Chỉ đến cuối đường thảm đỏ, khi người lính dập hai gót chân vào nhau tôi mới nghe một tiếng “cạch” dứt khoát, rồi quay ngoắt lại và tiếp tục những bước đi của một linh hồn. Cứ 30 phút lại có một phiên đổi gác, một ngày có 48 lần và một năm là 17.520 lần, ngày cũng như đêm, mưa cũng như nắng, có tuyết rơi hay nóng bức, có người hay vắng lặng!

Kiểm tra súng.

Bàn giao ca trực.

Kết thúc...

Một sỹ quan dẫn gác vừa xuất hiện, đi rất đều với một lính đổi phiên trong “động tác bay chậm” yên lặng. Người sỹ quan để lính đổi phiên đứng ở một đầu  thảm đỏ, còn mình di chuyển chậm đến giữa đường thảm, đứng lại quay về phía du khách đang rất trật tự, rồi bất ngờ hét lên: “Đây là nơi tưởng niệm dành cho những người đã ngã xuống vì danh dự của nước Mỹ ngày hôm nay. Những ai có mặt ở nơi này đều phải yên lặng trong niềm thành kính”, mặt anh ta lạnh lùng sau cặp kính râm đen, tất cả du khách đều cảm thấy sự trang trọng trong nghi lễ yên tĩnh này. Tiếp theo là động tác khám súng của lính đổi gác, những động tác gọn gàng dứt khoát, quy-lát kim loại dập vào hộp nòng vang lên tiếng lách cách, sau một vài động tác lên súng – bồng súng – hạ súng người lính mới lại “lướt” chậm về phía cuối thảm đỏ bên kia, anh ta đã vào phiên gác. Người lính cũ bước đi chầm chậm, chỉ có đôi chân chuyển động còn 2 tay, lưng, đầu đều yên tĩnh, đây là lần đi cuối cùng của phiên gác, rồi anh ta cùng người sỹ quan dẫn gác “lướt” đi rất đều, rất chậm, rất yên lặng như khi họ mới xuất hiện! Một nghi thức rất đặc biệt. Tôi hình dung, nếu mình được chứng kiến cảnh “gác” này trong đêm mưa gió thì thật tuyệt, vì ban đêm là của thế giới âm, mưa gió là cảnh não nùng, một người lính dương thế giữa nghĩa trang đen kịt mặc trang phục, làm động tác của người đã chết cho người đã chết thì đó là sự trân trọng tuyệt đối!