Cuộc chiến trên bầu trời Việt Nam (Huỳnh Văn Úc)

Cuộc chiến trên bầu trời Việt Nam (Война в небе Вьетнама) là tên một bài viết trên trang vietnamnews.ru viết về cuộc chiến tranh phá hoại của Mỹ ở Việt Nam kể từ Sự kiện Vịnh Bắc Bộ năm 1964. Tôi trích dẫn một đoạn nguyên văn tiếng Nga viết về trận đánh ngày 24/7/1965. Ngày 24/7 hằng năm được lấy làm Ngày Truyền thống Bộ đội Tên lửa phòng không Việt Nam.

“ 24 июля 1965 года 63-й и 64-й дивизионы впервые заняли позицию. Примерно в 14.00 на экранах локаторов были обнаружены две крупных цели. Это были четыре Фантома, шедшие парами. В 14.25 ст.л-т Константинов В.М. нажал кнопку ‘Пуск’ двух каналов. Первая ракета сбила самолет, вторая попала в него же, уже падающий” .

“ Ngày 24/7/1965 hai tiểu đoàn hỏa lực 63 và 64 hoàn tất việc chiếm lĩnh trận địa. Vào khoảng 14 giờ trên màn hiện sóng phát hiện thấy hai nhóm mục tiêu. Đó là bốn chiếc Fantom bay thành hai nhóm, mỗi nhóm hai chiếc. Vào lúc 14 giờ 25 phút sĩ quan điều khiển thượng úy Constantinov V.M. nhấn nút ‘Phóng’ trên cả hai kênh điều khiển. Tên lửa thứ nhất bắn hạ mục tiêu, tên lửa thứ hai lao vào chiếc máy bay đã bị bắn rơi”. Còn trong Quân sử của Binh chủng Tên lửa Phòng không thì viết chi tiết hơn về sự có mặt của các sĩ quan Liên Xô trong đội hình chiến đấu của hai tiểu đoàn 63 và 64: “Để bảo đảm đánh thắng trận đầu, Quân chủng cho phép kíp chiến đấu của bạn ở tiểu đoàn 63 do trung tá Bô-rít Ma-gia-ép chỉ huy, ở tiểu đoàn 64 do thiếu tá I-li-nức chỉ huy, kíp chiến đấu của bạn trực tiếp thao tác, kíp chiến đấu của ta theo dõi, học tập rút kinh nghiệm. Sĩ quan điều khiển và các trắc thủ của tiểu đoàn 63 là Công-tăng-ti- nốp, Phi-chen-kô, Bôn-đa-ren-kô, Pa-pu-xép. Sĩ quan điều khiển và các trắc thủ của tiểu đoàn 64 là: Bôn-đa-rép, Bóc-đa-nốp, Ma-lư-ga, Da-min-sơ-ki”.

Sau trận đánh đầu tiên có sự tham gia trực tiếp của các sĩ quan Xô Viết, cán bộ và chiến sĩ bộ đội Tên lửa phòng không của chúng ta ngày càng trưởng thành và trở thành nỗi kinh hoàng của phi công Mỹ khi bay vào không phận Việt Nam dân chủ cộng hòa. Bốn mươi năm đã trôi qua kể từ trận Điện Biên Phủ trên không năm 1972, những trắc thủ và sĩ quan điều khiển tuổi đôi mươi ngày ấy bây giờ đã ngoài sáu mươi tuổi, đa số đã rời quân ngũ trở về với đời thường. Nếu vô tình gặp những con người bình dị ấy mà họ không nói ra chúng ta khó có thể hình dung họ là những người đã viết nên lịch sử. Chúng ta cũng không thể nào quên sự giúp đỡ vô tư của Liên Xô. Trong những năm chiến tranh chống Mỹ của Việt Nam đã có hơn 6.000 tướng lĩnh và sĩ quan, 4.500 hạ sĩ quan và binh lính Xô Viết tham gia cuộc chiến. Có thể liệt kê những vị đứng đầu Đoàn chuyên gia quân sự Xô Viết ở Việt Nam qua các thời kỳ: 1965-Thiếu tướng A.M. Dzưza; từ 1965 đến 1967-Thiếu tướng G.A. Belov; từ 1967 đến 1968-Thượng tướng không quân V.N. Abramov; từ 1968 đến 1970- Trung tướng pháo binh B.A. Stonhicov; từ 1970 đến 1972- Thiếu tướng N.K. Maximenko; từ 1972 đến 1975- Thượng tướng A.I. Khiupenen. Họ đã sát cánh bên những người anh em Việt Nam trong điều kiện khắc nghiệt của khí hậu nhiệt đới với nhiệt độ và độ ẩm cao, chịu đựng những thử thách căng thẳng về thể chất và tâm lý. Rất nhiều người trong số họ đã được nhà nước Liên Xô và Việt Nam dân chủ cộng hòa trao những huân chương cao quý. Mười ba người trong số họ đã hy sinh anh dũng, ngoài ra còn phải kể đến hai thủy thủ Xô Viết thiệt mạng khi chuyên chở hàng đến các cảng biển của Việt Nam.                   

Ăn quả nhớ kẻ trồng cây, nhân kỷ niệm 40 năm trận Điện Biên Phủ trên không, tôi muốn giới thiệu đến độc giả bài viết này để nhắc đến sự giúp đỡ vô tư của Liên Xô đối với Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước.