01/09/2018 03:00 GMT+7
Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa tuyên
bố tiếp tục kế hoạch áp thuế quan lên 200 tỷ USD giá trị hàng nhập khẩu Trung
Quốc sau khi đã tăng thuế với 50 tỷ USD hàng "made in China". Cuộc
chiến thương mại Mỹ - Trung leo thang chưa có dấu hiệu dừng lại ẩn chứa nhiều
nỗi lo hơn là cơ hội...
Gần trăm năm trước,
hơn 1.000 nhà kinh tế cùng kiến nghị về một câu chuyện tương tự với lời kết:
Một cuộc chiến thuế quan không vun đất lành cho sự nảy nở của hòa bình thế
giới.
Trong cuốn Hòa bình, tình yêu và tự do được
Đinh Tuấn Minh và cộng sự dịch, tác giả Tom G.Palmer đã nhắc đến chính sách bảo
hộ thương mại “ngờ nghệch và phá hoại” của thập niên 1930 như là một nguyên
nhân quan trọng dẫn đến Đại suy thoái và tiếp nối sau đó là những bất ổn kinh
hoàng của hòa bình thế giới.
1.028 nhà kinh tế học
người Mỹ khi đó đã ký vào một đơn kiến nghị phản đối các hạn chế thương mại cực
đoan đối với trên 20 nghìn hàng hóa nhập khẩu được thông qua bởi Quốc hội Mỹ
vào năm 1930. Nó đã làm bùng lên làn sóng chủ nghĩa bảo hộ trên khắp thế giới
và dẫn đến sự suy sụp của thương mại quốc tế.
Những lời kết luận của
bản kiến nghị là: một cuộc chiến thuế quan không vun đất lành cho sự nảy nở của
hòa bình thế giới. Đáng buồn là, thực tế đã diễn ra đúng như vậy.
Gần trăm năm sau, một
câu chuyện tương tự đang diễn ra.
 |
|
Căng thẳng thương
mại Mỹ - Trung chưa dừng lại.
|
Mỹ áp thuế nặng với hàng Trung Quốc và Trung
Quốc cũng “đáp trả”. Cuộc chiến
thương mại nổ ra. Tính đến nay,
50 tỷ USD hàng hóa giữa hai nước đã bị đánh thuế cao hơn (25%) và dự kiến Mỹ sẽ
đánh thuế thêm lượng hàng 200 tỷ usd. Mọi thứ diễn ra đúng những gì Donald
Trump tuyên bố.
Cuộc chiến thương mại
nổ ra sau khi phong trào Brexit (Anh rời EU) xuất hiện đã khiến nỗi lo lắng chủ
nghĩa bảo hộ trở lại đã trở nên hiện thực hơn rất nhiều.
Đến nay, mức độ tổn
thương của hai nền kinh tế lớn này chưa rõ được thống kê đầy đủ ra sao, chỉ
biết rằng nỗi lo về sự bất ổn của kinh tế thế giới ngày càng hiện hữu.
Những dự báo gần đây đều cho thấy, căng thẳng thương mại
Mỹ - Trung không đem lại
lợi lộc gì cho kinh tế thế giới. Tờ New York Times bình luận: Tổng thống Donald Trump hiểu
rõ chiến tranh thương mại sẽ khiến các bên cùng thua, nhưng sẽ có những người
chịu thiệt hại ít hơn trong cuộc chơi này.
Trong vòng xoáy ấy,
Việt Nam - một nền kinh tế có độ mở lớn không thể đứng ngoài.
Ông Phan Văn Chinh,
Cục trưởng Cục xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương từng khẳng định căng thẳng thương
mại Mỹ - Trung “không thể là cơ hội cho Việt Nam”.
Trung tâm Thông tin và
Dự báo Kinh tế xã hội quốc gia (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) đã đưa ra tính toán khi
Donald Trump tăng thuế đối với lượng hàng hóa trị giá 34 tỷ USD của Trung Quốc
có thể làm cho tăng trưởng GDP của Việt Nam giảm nhẹ.
“Theo dự báo của chúng
tôi thì trong vòng từ 3 đến 5 năm tới, kinh tế thế giới và kinh tế Việt Nam sẽ
ngấm sâu nhất tác động xấu của căng thẳng thương mại Mỹ - Trung Quốc. Như thế,
đến giai đoạn 2021-2023 thì Việt Nam có thể chịu tác động tiêu cực khá lớn, đó
là khi tác động về thương mại đã ngấm dần vào sản xuất và làm thay đổi cơ cấu
sản xuất”, TS. Trần Toàn Thắng, Trưởng ban Kinh tế thế giới của Trung tâm Thông
tin và Dự báo Kinh tế xã hội quốc gia, ước đoán.
Nhà kinh tế học từng
được giải Nobel là Thomas Schelling từng đưa ra một câu chuyện ngụ ngôn về hai
người leo núi được buộc vào nhau bởi một sợi dây thừng. Bằng cách buộc mình với
người còn lại, số phận của hai người leo núi này cũng được gắn liền vào nhau và
hành vi của họ sẽ phụ thuộc lẫn nhau. Bởi, cả hai sẽ phải cùng leo lên hoặc cùng
nhau rơi xuống. Mỗi người sẽ phải cẩn thận hơn, hành động một cách thận trọng
hơn và kết quả diễn ra là sự hòa bình giữa hai bên.
Tất nhiên, “sợi dây” mà Thomas Schelling sử
dụng trong câu chuyện ngụ ngôn trên hàm ý về một vấn đề không liên quan đến
thương mại. Nhưng nhìn vào căng thẳng thương mại Mỹ - Trung thì nhiều người đều
mong Trung Quốc và Mỹ sẽ sớm là “hai người leo núi thân
thiện” để tránh một viễn cảnh rất xấu cho nền kinh tế và trật tự của thế giới.
Trước khi chờ đợi cú
bắt tay trở lại của hai nền kinh tế hàng đầu thế giới, thì một nền kinh tế như
Việt Nam cũng phải hết sức “dè chừng”.
Hà Duy
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét