Cho đến tận
bây giờ, ở các thành phố, thị xã người dân đã quen với sổ hộ khẩu và nhận rõ
những quyền lợi từ quyển sổ đó. Tuy chúng ta đang ở kỷ nguyên kỹ thuật số,
nhưng do chưa tìm được phương cách quản lý phù hợp hơn đối với điều kiện thực
tế của đất nước, nên chính quyền vẫn chọn cách quản lý dân cư ở các đô thị bằng
quyển sổ hộ khẩu. Vậy nguồn gốc quyển sổ hộ khẩu có từ bao giờ?
Tầu điện HN xưa. |
Sổ Hộ khẩu “ra đời” ở miền Bắc nước
ta, trong hoàn cảnh đất nước tạm thời bị chia làm hai miền, do âm mưu đen tối,
muốn chia cắt lâu dài Việt Nam của các thế lực xâm lược ngoại bang là thực dân
Pháp và đế quốc Mỹ. Từ năm 1955, dưới sự lãnh đạo của Chính phủ Việt Nam Dân
chủ Cộng hòa, toàn thể quân và dân miền Bắc bắt tay vào thực hiện kế hoạch 3
năm khôi phục kinh tế (1955-1957). Để có thể nắm chắc dân số, phục vụ cho các
phương hướng công tác lớn của toàn miền và nhất là phục vụ công tác đảm bảo
trật tự trị an, TƯ Đảng và Chính phủ chấp thuận đề xuất của Bộ Công an, cho
tiến hành làm thí điểm tại thủ đô Hà Nội phương pháp quản lý công dân theo hộ
gia đình bằng Sổ Hộ khẩu. Ngay từ năm 1955, dưới sự chỉ đạo của Thành uỷ, UBHC
Thành phố và Bộ Công an, Sở Công an Hà Nội chỉ đạo công an các quận nội thành
(ngoại thành đang tiến hành công tác cải cách ruộng đất) tiến hành một đợt công
tác lớn: Đăng kí nhân khẩu, hộ khẩu.