Tục uống trà tại Trung Quốc được xem là nghệ thuậtLoại trà Đại Hồng Bào của Trung Quốc có mức giá đắt hơn vàng 30 lần, được xem là một trong những loại trà đắt nhất thế giới.
Năm 2002 một người giàu đã chi 180.000 nhân dân tệ (khoảng 28.000 USD) chỉ để mua 20g trà Đại Hồng Bào huyền thoại này.
Ngay cả trong một nền văn hóa vốn coi việc uống trà là một thứ nghệ thuật từ suốt 1.500 năm qua thì giá mua đó cũng khiến người ta phải ngạc nhiên.
Nếu quy đổi theo giá vàng, trà Đại Hồng Bào nguyên chất có giá đắt gấp 30 lần lượng vàng tương đương trọng lượng với nó. Cụ thể, 1 gram trà có giá khoảng 1.400 USD, một ấm trà có giá hơn 10.000 USD (hơn 210 triệu đồng). Đây xứng danh là một trong những loại trà đắt nhất thế giới.
Một loại trà Đại Hồng Bào được bán trên thị trường.
“Nó trông như người ăn mày nhưng đáng giá như hoàng đế và có trái tim Đức Phật,” Xiao Hui, một người chế biến trà ở Vũ Di Sơn, một thị trấn mù sương bên sông thuộc tỉnh Phúc Kiến, Trung Quốc, nói.
Bà đưa tôi xem các lá trà Đại Hồng Bào màu đen, quấn rối nhau, có vẻ chưa chế biến xong, được thu hoạch từ vườn gia đình bà ở Vũ Di Sơn. Bà và gia đình là những người sản xuất trà gia truyền, mùa xuân nào cũng lên núi cầu xin thần trà là Lục Vũ cho thu hoạch được những búp trà mới.
Địa hình đá vôi của Vũ Di Sơn vốn nổi tiếng về trà qua nhiều thế kỷ.
Nước mưa, vốn chảy dọc theo các hẻm và giữa các đỉnh núi đá vôi, gây ngập tràn các con ngòi hẹp vùng núi và đổ ào qua thác, chứa trong nó nhiều khoáng chất khiến làm tăng hương vị cho trà.
Ngày nay mọi cửa hàng trà ở Vũ Di Sơn đều có một bàn thử trà theo nghi thức Kung Fu Trà - là cách thưởng trà của Trung Quốc gần giống nhất với nghi thức trà đạo của Nhật - và các kệ chứa đầy các chủng loại lá trà.
Vũ Di Sơn, một thị trấn mù sương bên sông thuộc tỉnh Phúc Kiến
Khi tới Vũ Di Sơn tôi ngạc nhiên phát hiện là trà Đại Hồng Bào lại có mức giá khá là phải chăng.
Mặc dù loại trà cổ đã ướp lâu có thể có giá cực kỳ cao nhưng có khá nhiều loại Đại Hồng Bào khác chất lượng ổn có thể chỉ khoảng 100 USD/kg ở Vũ Di Sơn.
Nhưng trà Đại Hồng Bào thứ thiệt là trà được thu hoạch từ một nhóm cây có cùng gốc tích. Chính những cây thủy tổ này là những cây sản sinh ra thứ trà hiếm hoi và được săn tìm.
Xiangning Wu, một chuyên gia về trà ở vùng này, cho biết: “Trà Đại Hồng Bào gốc quá đắt vì hiện nay chỉ còn lại vài cây trà cổ. Vì vậy mà loại trà này vô cùng quý, nếu không muốn nói là vô giá”. Nó đặc biệt đến mức những chuyên gia môi giới phải tham gia thế giới của những người giàu có mê trà để làm trung gian giữa người bán và người mua.
Không chỉ người Trung Quốc mới trân trọng trà Đại Hồng Bào như thế. Năm 1849, nhà thực vật học người Anh Robert Fortune đã đến vùng Vũ Di Sơn để thực hiện một nhiệm vụ bí mật, một phần của hoạt động gián điệp công – nông nghiệp của Công ty East India Company (Anh).
Người Anh khi đó cũng bị ám ảnh bởi trà, và Trung Quốc (nơi cung cấp lụa và đồ gốm cho Anh) là nơi duy nhất để họ tìm những loại trà ngon.
Lúc đó, East India Company định làm như cách mà họ đã làm với các loại cây quý khác: trộm hạt giống (hay tốt hơn là chiết lấy một cành) rồi tự trồng lại cây đó. Người Anh cho rằng nếu có thể tự trồng được loại trà này ở Ấn Độ, họ sẽ ít bị phụ thuộc vào việc nhập khẩu trà từ Trung Quốc hơn.
Nhưng người Anh đã không thể làm được điều đó. Những hạt giống trà mà họ lấy về từ Quảng Đông không nảy mầm được, còn những cây trà mọc ở Ấn Độ thì khác loại với trà Trung Quốc nên hương vị không giống.
Tác giả nói trà Đại Hồng Bào lại không khó mua ở Vũ Di Sơn.
Thế là ông Fortune vào cuộc với mục đích tìm trà tốt nhất của Trung Quốc (Đại Hồng Bào) và học cách trồng nó.
Và vì gần khắp Trung Quốc là đóng cửa với người nước ngoài, ai vi phạm là bị tử hình, cho nên việc trá hình là cần thiết. Fortune đã thuê một đầy tớ, rồi ông cắt tóc, gắn vào một đuôi sam và lên tàu đi Vũ Di Sơn tìm Đại Hồng Bào.
Vùng Vũ Di Sơn ở Phúc Kiến nổi tiếng với những vườn trà trên vách núi.
Cũng như ngày nay, các vườn trà bám vòng trên sườn núi, tập trung vào những hẻm chật hẹp và cheo leo trên các sườn núi dốc nhất.
Và cũng giống như ngày nay, một vài bụi trà quý vắt vẻo trên thềm cao bó gạch của vách đá vôi cao chóng mặt trên đó có khắc ba chữ Trung Quốc màu đỏ “Đại Hồng Bào” - thứ áo choàng đỏ mà một hoàng đế thần thoại nào đó đã tặng để tri ân cho việc chữa khỏi bệnh một cách kỳ diệu.
Fortune sống trong ngôi chùa Tianxin Yongle phía dưới vùng Đại Hồng Bào, và qua trao đổi cho vui câu chuyện (như là có phải loài khỉ hái búp trà hay không hoặc có phải gái đồng trinh pha trà mới ngon), nhà thực vật học đã có được hạt giống, cây giống và bí quyết trồng trà.
Khi tới được Ấn Độ, những hạt giống này, lai tạo với giống trà bản xứ Ấn Độ, đã tạo nên sự khởi đầu của một ngành công nghiệp nay đáng giá hàng tỷ đô la một năm.
Hoặc như Zhe Dao, sư thầy chùa Tianxin Yongle, nói với tôi, “Ở thế kỷ 19, một người tìm giống trà đã tới và mang hạt giống đi. Nhưng người đó không biết chế biến trà nên cần các sư phụ trà để dạy bảo."
Chùa Tianxin Yongle được dựng lên vào năm 827.
Năm 1958, dưới thời Mao, các nhà sư bị đuổi ra khỏi chùa và họ đã mang theo bí quyết làm trà. Khi Zhe từ thành phố cổ Suzhou tới đây năm 1990, những gì còn sót lại của ngôi chùa khi đó được dùng làm nơi ở của các nông dân.
Vũ Di Sơn nổi tiếng về trà trong nhiều thế kỷ
“Thời ấy chỉ có một mình tôi,” Zhe giải thích. “Nay tôi đã có rất nhiều môn đồ và 5-6 năm trước, chúng tôi đã bắt đầu sản xuất trà.”
Những cây cổ thụ Đại Hồng Bào nằm trên đất của chùa nhưng Zhe trao quyền quản lý cho nhà nước. Việc sản xuất bị kiểm soát chặt chẽ (một vài trăm gam thu hoạch được hàng năm từ những cây này là của nhà nước) và cho tới gần đây, những cây này liên tục có lính gác.
Vách đá có 3 chữ "Đại Hồng Bào" màu đỏ, nơi còn lại những cây Đại Hồng Bào cổ.
Tôi đi bộ qua vườn rau của chùa, đi lên và dọc theo lối mòn trên núi chật hẹp và quanh co tới các cây cổ thụ Đại Hồng Bào.
Các cây trông tàn tạ và khẳng khiu. Tuổi ước đoán của cây có sai số lớn, mặc dù theo Fortune là 350 năm. Khó mà tưởng tượng được những bụi cây xơ xác lại có thể phát triển rộ mỗi khi vào vụ.
Có vẻ như đó là điều không thể. Vào mồng 1 tháng 5, ngay sau ngày thu hoạch trà bắt đầu, người ta sẽ trải thảm đỏ để bắt chước tặng phẩm của hoàng đế. Các phụ nữ đẹp mặc quần áo cổ truyền sẽ đi lên theo các bậc thang bám rêu và cử hành các nghi thức.
Nhưng sẽ không có việc hái trà. Những bụi cây quý giá cổ thụ này (lần hái trà cuối cùng vào năm 2005) chắc rằng không bao giờ tạo ra trà nữa. Có nghĩa là một vài gam mà các người thu gom đang âu yếm gìn giữ, hàng năm làm khô chúng để tăng hương vị, sẽ tăng giá trị hơn trước đây nhiều.
Có lẽ sẽ tới lúc chúng đắt như kim cương.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét