Xuân Nhật Yết Chiêu Lăng của Vua Trần Nhân Tông (ST: QcV)

Tỳ hổ thiên môn túc
Bách quan thất phẩm thông
Bạch đầu quân sĩ tại
Vãng vãng thuyết Nguyên Phong

Dịch thơ:
Ngàn cửa oai quân hùm
Trăm quan bảy phẩm thông
Người lính già đầu bạc
Kể mãi chuyên Nguyên Phong

Chiêu lăng là Lăng nằm bên bờ trái của sông Hồng, nay thuộc Thái Bình, bên phải còn gọi là Hữu ngạn, là Phủ Thiên trường - nơi ở, nay thuộc Nam Định. Nguyên Phong là niên hiệu cuối của Thái tông nhà Trần (1251 - 1258) . Trận đánh quân Mông cổ năm đó đã đưa Thái tông nhà Tràn trở thành vị anh hùng Dân tộc của Đại Việt.

Năm 1258, quân Mông cổ (nhiều sách ghi nhầm là quân Nguyên) do danh tướng Ngột Lương Hợp Thai đã từng san phẳng các quốc gia khắp Âu, Á, đem theo 5 vương diệt Đại Lý (Nam Chiếu) trong vòng 10 ngày (1 tuần theo lịch cổ) rồi kéo 3 vạn quân Mông cổ và 1,5 vạn quân  Nam Chiếu ồ ạt đổ vào Đại Việt dọc theo sông Gâm, sông Lô tràn xuống cánh đồng Bình Lệ Nguyên. Cơ cấu Quân đội Mông cổ mạnh nhất lúc bấy giờ là nhờ quy chế mỗi người lính có 2 nô lệ phục vụ, cũng chiến đấu như lính, nếu dũng cảm sẽ đưa vào lính. Như vậy tổng quân số là 13,5 vạn quân.

Nhà Trần được truyền ngôi từ nhà Lý được 33 năm, các quan lại hầu hết từ thời Lý, đều có binh lính riêng.

Nghe tin cấp báo, Thái tông nhà Trần đem 6 quân nhưng chỉ gồm 5 ngàn quân bản bộ (tỷ lệ 1 địch với 27 quân Mông cổ) đi thuyền lên ứng chiến, hai bên đối mặt ở cánh đồng Bình Lệ Nguyên, nay thuộc Vĩnh Phúc.

Nhiều người Việt cho rằng quân Mông cổ phải ít hơn và quân Đại Việt phải đông hơn, nhưng xét vào giai đoạn lực lượng vũ trang Đại Việt phân tán lúc đó, cũng như kinh đô Thăng long chỉ đảm đương được số quân thường trực như thế (gần 2 sư đoàn hiện nay),

Thái tông thân tự làm tướng, xông pha tên đạn không hề biến sắc mặt, nhìn lại thì binh lính chết hết, chỉ còn Lê Tần liều thân cứu giá (Đại Việt Sử kí toàn thư).  Tướng Mông Cổ quyết bắt sống nhà Vua.

Nghe theo Lê Tần , Thái tông xuống thuyền rút về sông Cà Lồ (tên cổ nghĩa là Đầu Lâu) nay thuộc Đông Anh đợi viện binh nhưng không đáng kể, tổ chức một trận quyết chiến nữa, sông Đầu Lâu có tên từ đó.

Quán Mông cổ vào Thăng long trống rỗng, hậu cần đóng ở Đông Bộ Đầu (bến Phà đen).

Sau 12 ngày tập hợp lực lượng được khoảng 10 vạn quân, nhà Trần quyết định phản công, thiêu huỷ toàn bộ quân lương của giặc, Quân Mông cổ bỏ chạy, về đến Vân Nam chỉ còn 5 ngàn quân.

5 ngàn quân Mông Cổ ấy đã góp phần quan trọng trong việc tiêu  diệt 82 vạn quan quân nhà Tống, Tể tướng ôm Nhà Vua nhẩy xuống biển tự tử. Sau khi diệt Tống, Hốt Tất Liệt lập Nhà Nguyên.

Sau chiến thắng, khi thưởng công, người anh hùng Lê Tần (dòng dõi Vua Lê Đại Hành) được phong Bảo Văn Hầu, ban Quốc tính và gả cho Lý Chiêu Hoàng, lúc đó đang đi tu; Trai anh hùng, gái thuyền quyên là thế. Họ có 2 con, 1 trai 1 gái.

 Và thật lạ, cũng ngay sau đó, Thái tông vứt bỏ Hoàng bào, lên núi làm sư, nhường ngôi cho con là Trần Thánh tông.

27 năm sau, vào năm 1285, Bảo Nghĩa Hầu Trần Bình Trọng, người anh hùng tử tiết quát mắng giặc Nguyên, chính là con trai của Bảo Văn Hầu Lê Tần và nữ hoàng nhà Lý ngày nào.  Ông được truy tặng là Bảo Nghĩa Vương.

Lịch sử có lẽ cần viết lại về các gia tộc oai linh đó.


Ths TRẦN QUỐC VIỆT