Viết với Quang Việt sau đọc bài thơ „Nghĩ về Ucraina“ (Trần-Đình-Berlin)

Định viết kèm comment sau bài của QV nhưng  suy nghĩ về Ucraina của mình cứ bộn bề nên mình chọn  cách viết thành một bài riêng, ý tứ bài này là trích từ thư tâm sự với một bạn người Việt hiện đang sống tại Donezk.

Ngày đầu năm Ất Mùi, khai bút mà vấp vào đề tài này, chắc sẽ như lạc vào thiên la địa võng của cơn lốc địa chính trị Đông Âu.

Tôi đến Ucraina lần đầu là hè năm 1963.  Những ngày sống giữa vùng bình nguyện bao la kẹp giữa hai con sông lớn là Sông Đông và sông Đnhiep, văng vẳng bên tai tôi những lời thoại của bộ phim  „ Sông Đông êm đềm“ do đạo diễn Sergey Gerasima dựng theo tác phẩm văn học cùng tên của nhà văn  Mikhain Solokhốp. Hình ảnh những cô gái chàng trai Cossack  như Aksinia đẫy đà, rực lửa hay Natania thủy chung dịu hiền, yếu đuối, Gregori ngang tàng độ lượng với bộ tóc soăn, mũ kepi đội lệch của „ sông Đông êm đềm“  theo tôi suốt đoạn đường dài từ Rostow đi Donezk, mặc dầu theo đia lý thì vùng đất sông Đông của Solokhôp còn cách Donezk khá xa  về phía Đông.

Ucraina có những bà mẹ đôn hậu, những em bé mũi và má lấm tấm tàn nhang đẹp như thiên thần, những cô gái tươi tắn hay cười thực sự vô cùng hấp dẫn. Đất nước Xô-Viết một dải không hề nhận ra sự khác biết nào giữa hai dân tộc Nga và Ucraina.

Mùa Đông 1991, trong chuyến đi công tác tại Kharkôp và Kiew, tầu hỏa từ Nga sang đã bị công an biên phòng ( hai bên ăn mặc Unhiphom giống hệt nhau!) dừng lại ở ga biên giới đòi kiểm tra viza. Cũng may, Liên xô vừa tan giã, các nước công hòa tách ra chưa kịp củng cố hệ thống hành chính nên thị thực chung cho „Liên xô“ hãy còn được chấp nhận nhưng bị ghi chú là lần sau sẽ không còn giá trị với Cộng hòa Ucraina!

Ucraina vẫn vô cùng hiền hòa. Con người và thiên nhiên êm đềm như lời bài hát…“ Dòng sông lững lờ trôi, khuất sau làng mạc và những cánh rừng, mặt trời hoàng hôn -xuống dần . Anh ngồi xuống bên em. Đôi mắt em, ánh lên những bông hoa đào, hoa táo. Những chùm hoa lung linh nắng chiều…“

Hơn hai mươi năm qua đi, không có dịp trở lại, nhưng những gì nghe và biết về Ucraina hiện nay làm tôi thấy  thất vọng và buồn lo cho cuộc sống của bao bà mẹ hiền, bao em bé thiên thần. Vùng phía Đông của Ucraina tươi đẹp, thủ đô Kiew cổ kính tráng lệ sau các cuộc bạo động gọi là Cách mạng Cam, là Maidan… u ám trong kỳ thị, khủng bố, và chia rẽ.

                                        

                                      Một bé gái Ucraina đang trong trận pháo kích

Một loạt các nhà chính trị xuất thân từ  buôn bán bất động sản, săng dầu, khí đốt hay chủ  hãng sản xuất kẹo Sokolat, có cả nghị sỹ chuyên nghề đấm bốc…trở thành các lãnh đạo chủ chốt của đất nước . Không thấy ban lãnh đạo  của Ucraina nói nhiều đến việc mưu cầu lợi ích cho đất nước, hạnh phúc cho nhân dân mà mong muốn lớn nhất của họ là hướng sang phương Tây, tẩy chay quan hệ có nguồn gốc lâu đời với nước Nga láng giềng và gia nhập NATO để tăng cường sức mạnh quân sự. Đất nước Ucraina tươi đẹp, nhân dân Ucraina phúc hậu yêu chuộng hòa bình, giờ ngập trong bom đạn, nồi da nấu thịt, kinh tế điêu đứng. Lãnh thổ bị chia cắt. Khi quân chính phủ sắp thất thủ trước sự phản kháng của quân ly khai miền Đông,  giải pháp số một của tổng thống Ucraina là xin gấp viện trợ vũ khí sát thương của Mỹ để đánh lại những người đồng bào của mình ở phía Đông đòi tự trị .

Tháng nay, âm ran chuyện hội nghị bốn bên về đình chiến cho Ucraina tại Minck.

Là người Việt nam, ai đã qua thời kỳ kháng chiến 9 năm, đã qua thời chiến tranh chống Mỹ cứu nước, khi nghe „ Hội nghị bốn bên“, chắc ai cũng thấy quen quen ?

Đối với Việt nam, Hội nghị Giơneve, Hội nghị Paris là những dấu ấn lịch sử mà các nước lớn đã vì lợi ích của họ, vì lợi ích của phe phái mà định đoạt và áp đặt  cho Việt Nam.  

Hình như người Ucraina  quên bài học của nước Đức năm 1945 tại hội nghị Posdam, quên bài học Bàn Môn Điếm của Triều Tiên 1953 và quên luôn bài học của Hội nghị Giơneve về Việt nam năm 1954.  Các nước nhỏ dù đang ở thế mạnh yếu thế nào cũng bị các nước lớn dùng ảnh hưởng của mình để khống chế, chia cắt, biến thành những tiền đốn, những sứ mạng xung kích, làm chỗ đệm, làm bàn đạp cho những tranh chấp của họ.

Không thể kiêu hãnh mãi với danh hão là „ Tiền đồn“, là quốc gia „ Đứng trên tuyến đầu“ hoặc là „ người lính xung kích“… mà phát động cuộc chiến, đẩy chính đất nước thân yêu của mình vào bom đạn, đẩy chính đồng bào mình vào các cuộc tàn sát lẫn nhau. Mọi sự tàn phá, mọi sự chết chóc chỉ có đất nước Ucraina, người dân Ucraina  rất đỗi hiền hòa gánh chịu! … Những Mỹ, những Nga-Trung-Anh-Pháp-Đức, những G-7, G.8, và cả Canada hay Úc Nhật, họ đang đứng ngoài mặc cả, chia chác nhau những món lợi bán vũ khí, bán khí đốt và dầu mỏ. Nhiều chính khách trong số họ, độc ác hơn, họ còn lăm le lấy sự chết chóc và tàn phá của quốc gia nhỏ mưu cầu lá phiếu, tìm kiếm tỷ lệ phần trăm ủng hộ cho mình trong những cuộc bầu bán sắp tới tại chính quốc.

Là một công dân Việt nam, đã một thời kinh qua chiến tranh, từ bài học của dân mình, tôi chỉ cầu mong sao hàng trăm dân tộc nhỏ trên thế giới và đang rất nóng bỏng hiện nay là đất nước và nhân dân Ucraina thân thương,  hãy nhớ mãi bài học của những „ Hội nghị ba bên, Hội nghị bốn bên…“ xẩy ra trên thế giới từ trước đến nay,  mà không bị mắc lừa các thế lực hiếu chiến, không bị mê hoặc bởi những miền đất hứa, không bị ảo tưởng là tiền đồn, là lính xung kích cho phe phái để rồi đưa dân tộc mình vào bom đạn, vào cảnh tương tàn nồi da nấu thịt.

Hòa Bình và Hòa Hợp Dân Tộc là mục tiêu mãi mãi trường tồn của chúng ta.

                                                                                                            (  Berlin 22-2-2015 )