Vai trò của CIA trong cuộc chính biến Ukraine (ST: Trần Văn Lưu)

Lực lượng nổi dậy được CIA và tỷ phú George Soros ủng hộ chính là đảng phát xít cánh hữu Svoboda theo ý thức hệ Đức quốc xã và các nhóm cánh hữu cực đoan chống Nga chủ yếu nằm ở khu vực phía Tây Ukraine.

Theo tài liệu của CIA từ tháng 8/1950, ngay thời kỳ khởi đầu Chiến tranh Lạnh, CIA đã khai thác và thu nạp các nhóm theo chủ nghĩa dân tộc Ukraine mà cơ quan tình báo Đức đã xây dựng, hoạt động trong suốt Chiến tranh thế giới thứ II.CIA cũng tận dụng các mạng lưới tình báo đã được Cơ quan tình báo Đức cài cắm tại các khu vực miền Đông và Trung châu Âu nhằm xây dựng các kênh liên lạc với lực lượng bí mật hoạt động chống Liên Xô và các nước cộng sản khác.   

Sau chiến tranh, các nhóm này bắt đầu nhận được sự ủng hộ từ phía CIA cho một phong trào kháng chiến bí mật chống Liên Xô, đặc biệt ở khu vực phía Tây Ukraine. Trong kho tài liệu lưu trữ của CIA còn giữ lại nhiều báo cáo tình báo của Đức quốc xã có tên “Phong trào kháng chiến dân tộc Ukraine” và CIA đóng dấu mật lên tài liệu đó. Rất nhiều lãnh đạo của phe đối lập hiện nay ở Ukraine chống Tổng thống Viktor Yanukovich xuất thân từ hàng ngũ nói trên trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh. Trong số các nhóm Ukraine mà Đức quốc xã đánh giá là đồng minh tiềm tàng của CIA chính là Tổ chức dân tộc Ukraine . Một trong những nhân vật kế thừa mục tiêu chính trị của OUN là Phong trào Svoboda  phát xít cánh hữu của Oleh Tyahnybok.

Oleh Tyahnybok (tổng thống tạm quyền) là khách mời thường xuyên của Đại sứ Mỹ tại Ukraine Geoffrey Pyatt. Tyahnybok cũng từng được nhắc đến cùng lãnh đạo phe đối lập Vitali Klitschko (cựu võ sĩ quyền Anh) và Arseniy Yatsenyuk (Thủ tướng tạm quyền) là những thành viên tiềm năng trong chính phủ hậu Yanukovich. Chính phủ này được hình thành theo sự sắp đặt của Mỹ và Liên minh Châu Âu.

Kiến trúc sư của CIA trong thực hiện hoạt động phá hoại, bí mật chống lại các nước Đông và Trung Âu là Tiến sĩ Lev Dobriansky, một nhân vật Ukraine sống lưu vong ở nước ngoài và là người sáng lập ra Phong trào “Captive Nations”. Với tư cách thành viên Hội đồng an ninh quốc gia Mỹ, Dobriansky đã tập hợp các phần tử người Ukraine cánh hữu sống lưu vong ở nước ngoài chống lại Liên Xô. Hội đồng an ninh quốc gia Mỹ đã xin được rất nhiều tiền tài trợ cho các phần tử chống đối Ukraine, khi thành viên của Hội đồng này gồm cả những nhà tài phiệt thuộc tập đoàn sắt thép, Motorola, General Electric, American Zinc, Eversharp.

Sự hợp tác chặt chẽ của CIA với các nhóm cánh hữu Ukraine là một dự án tâm huyết của Richard Helms (1913-2002), Phó Giám đốc và sau này là Giám đốc cơ quan tình báo Mỹ. Thông qua Hội đồng an ninh quốc gia Mỹ, Dobriansky và đồng nghiệp cánh hữu duy trì quan hệ thân thiết với những nhà độc tài quân sự Mỹ Latinh và các nhóm bán quân sự khác. Có dấu hiệu cho thấy mối quan hệ này tiếp tục tồn tại cho đến ngày nay khi bùng phát bạo lực ở Ukraine tương tự như các cuộc biểu tình bạo lực tại Venezuela trước đây.

Với những gì đã và đang diễn ra ở Kiev, người ta không thể không đặt ra những câu hỏi về vai trò của CIA và các cơ quan đặc nhiệm phương Tây trong hoạt động lật đổ Tổng thống do dân cử Yanukovich một cách rất "bài bản" của các lực lượng đối lập ở Ukraine.