Loạt bài: Tác dụng của vitamin & khoáng chất (Nga HV)

Từ hôm nay BT5 sẽ đăng loạt bài về tác dụng của Vitamin

Tình trạng thiếu vi chất dinh dưỡng (vitamin & chất khoáng) ở trẻ em đang là vấn đề cần được quan tâm, vì khi thiếu sẽ có nhiều ảnh hưởng đến sức khoẻ đặc biệt là phụ nữ và sự phát triển của trẻ.

 

Tại sao gọi là vi chất dinh dưỡng ?

Vi chất dinh dưỡng là những chất mà cơ thể cần một lượng rất nhỏ nhưng có vai trò rất quan trọng, khi thiếu sẽ dẫn đến những ảnh hưởng nghiêm trọng cho cơ thể. Khi nói đến vi chất dinh dưỡng, tức là bao gồm các vitamin (A, B, C, D, E…) và các vi khoáng (sắt, kẽm, đồng, selen, mangan…).

Trong 1 nghiên cứu mới đây cho thấy có 57,8% phụ nữ tuổi sinh đẻ thiếu vitamin D, thiếu kẽm 67,2%, thiếu vitamin B12 là 11,7%, thiếu máu 11,6 %. Ở trẻ em thiếu vitamin D là 57,3%, thiếu kẽm 51,9 %.

Trong cơ thể chuyển hoá các thành phần dinh dưỡng liên quan chặt chẽ với nhau và chỉ tiến hành bình thường khi khẩu phần đảm bảo cân đối. Sự thiếu một thành phần dinh dưỡng này có thể hạn chế sự hoạt động của thành phần dinh dưỡng kia và   ngược lại sự thừa một thành phần dinh dưỡng nào đó có khi gây cản trở sử dụng của một hay nhiều thành phần dinh dưỡng khác. Tất cả các loại thiếu dinh dưỡng  đặc hiệu (acid amin, vitamin, chất khoáng..) nói chung thường dẫn đến hiện tượng kém ăn, nghĩa là ăn không ngon miệng. Sự thiếu cân  đối về chất của khẩu phần  đã dẫn  đến sự giới hạn về lượng thức  ăn làm cho nhu cầu năng lượng không được thỏa mãn. Glucid, lipid, protein là nguồn năng lượng nhưng để quá trình tieu hoá của chúng xảy ra bình thường đòi hỏi nhiều hệ thống men mà trong thành phần các men này có protein, các vitamin nhóm B và chất khoáng.

Nhu cầu mỗi acid amin cần thiết không thể tính theo số lượng tuyệt  đối mà trong số lượng tương  đối liên quan với các acid amin khác. Thừa một acid amin này hạ thấp sử dụng các acid amin khác và tạo nên sự thiếu hụt thứ phát ngay cả khi số lượng của chúng đầy  đủ. "Protein" chuẩn là protein có tương quan acid amin cân đối nhất và do đó có hiệu quả sinh học cao nhất.

Vai trò của chất khoáng đối với hoạt động của các vitamin rất chặt chẽ và đa dạng. Chúng là những chất  xúc tác, hoạt hoá hoặc ức chế các phản ứng của hệ thống men có chứa vitamin. Một số chất khoáng có thể  là thành phần cần thiết trong nhân hoạt động của các men, như coban trong thành phần vitamin B 12.

 Người ta  đã chứng minh  được rằng quan hệ khắng khít của hoạt  động nhiều loại vitamin khiến cho thiếu một vitamin này có thể gây thiếu kèm theo một loại khác. Thiếu vitamin B gây xuất hiện triệu chứng thiếu acid pantothenic.  Đối với nhiều loại thiếu vitamin nhóm B, Vitamin A có tác dụng bảo vệ rõ rệt.